بررسي عملكرد صنعت بيمه در جبران خسارت زلزله با روش‌هاي آمار فضايي: مطالعه موردي زلزله سرپل‌ذهاب

Performance Assessment of Insurance Industry in Earthquake Compensation Using Spatial Statistics Methods: A Case Study of the Sarpol-e Zahab Earthquake

زمين‌لرزه به صورت همزمان مناطق وسيعي را تحت تأثير قرار داده و ريسك را براي شركت‌هاي بيمه افزايش مي‌دهد. گستردگي نفوذ شركت‌ها، به‌جاي تمركز بر يك منطقه، ريسك اين شركت‌ها را كاهش مي‌دهد. در اين مطالعه، ميزان پرداخت‌هاي 19 شركت‌ بيمه به واحدهاي مسكوني در يك دهه گذشته در ايران با روش‌هاي آمار فضايي بررسي شد. تعدادي از شركت‌هاي بيمه در يك زلزله مشخص به‌دليل نفوذ نامتعادل، هزينه زيادي را پرداخت كردند كه مي‌توانست براي آن‌ها مشكل‌ساز شود. علاوه ‌بر اين ضريب موران نسبت عملكرد (نسبت پرداخت به نسبت آسيب منطقه) براي يك شركت بيمه در زلزله سال 1396 سرپل‌ذهاب حاكي از خودهمبستگي فضايي و توزيع خوشه‌اي داده‌ها در استان كرمانشاه است. نسبت عملكرد شركت‌ بيمه در مناطق غربي استان با شدت آسيب متوسط و زياد با كاهش نسبت آسيب، كمتر مي‌شود. در واقع واحدهاي با آسيب كم تعداد پرداخت كمتري به نسبت آسيب دارند. در مناطق شرقي با شدت آسيب كم، نسبت عملكرد بيشتر است. همچنين مدل رگرسيون لوژستيك احتمال پرداخت شركت‌ بيمه به واحدهاي مسكوني را برآورد كرد. با كاهش نسبت آسيب، احتمال پرداخت كمتر مي‌شود و مقدار باقيمانده‌هاي مدل داراي همبستگي فضايي در يك ميدان ناهمسانگرد است. بنابراين استفاده از آمار فضايي دقت مدل‌ها را افزايش مي‌دهد.

In this study, spatial assessment of the 19 insurance companies payments for residential units in the last decade in Iran indicates a financial burden imposed on some insurers due to unbalanced penetration, which could be a problem for them. In addition, the Moran coefficient of performance ratio (payment ratio to regional damage ratio) for an insurance company in the 1396 Sarpol-e Zahab earthquake shows the performance ratio is spatially clustered and autocorrelated in Kermanshah Province. In the western regions, the intensity damage is moderate and extensive; The performance ratio reduces as the damage ratio decreases. The slightly damaged units receive fewer payouts related to the damage ratio. In the eastern regions, the intensity damage is slight; The performance ratio is higher. Besides, the logistic regression model estimated the payment probability of the insurance company to residential units. The probability comes down as the damage ratio decreases, and there is a spatial correlation between the residuals of the model in an anisotropic field. Therefore, the use of spatial statistics improves the accuracy of the models.