تحليل روند پراكنده‌رويي در توسعه كالبدي - فضايي شهر اصفهان

توجه به توسعه كالبدي – فضايي شهر، يك ضرورت اساسي در برنامه هاي توسعه شهري مي‌باشد. در ايران گسترش فيزيكي شهرها در قالب رشد بدون برنامه و در راستاي علل مختلف از جمله مهاجرت‌هاي بي‌رويه يكي از مشكلات شهرها محسوب شده كه پديده‌اي تحت عنوان پراكنده‌رويي از نتايج رشد اين‌گونه مي‌باشد. پراكنده‌رويي مناطق شهري و آثار متعدد اقتصادي و زيست-محيطي آن، صاحب‌نظران مسائل شهري را به كنكاش جهت يافتن راهبردهايي براي مقابله با آن واداشت. روش تحقيق در پژوهش حاضر توصيفي- تحليلي مي‌باشد و گردآوري داده‌ها به صورت كتابخانه‌اي و بازديد ميداني انجام شده است و پس از آن، به تحليل الگوي توسعه فضايي – كالبدي شهر اصفهان با استفاده از روش‌هاي كمي چون مدل هلدرن، موران، آنتروپي شانون و روش چاركي پرداخته شده است. نتايج استفاده از روش چاركي نمايانگر عدم توزيع متعادل جمعيت در اين شهر است و بر اساس مدل موران، شهر از الگوي تجمع فضايي جمعيت به صورت خوشه‌اي در مناطق شهر و از عدم پخشايش منظم برخوردار است. بر اساس مدل هلدرن توسعه فيزيكي اين شهر در دهه‌ي 1395-1385، 93 درصد ناشي از رشد جمعيت و 7 درصد در اثر افزايش مساحت مي‌باشد. مدل آنتروپي شانون نيز فرم شهر را به صورت پراكنده نشان مي‌دهد. و در نهايت توزيع الگوي رشد شهر اصفهان به صورت پراكنده است و اين مسأله موجب ناپايداري زيست محيطي، اجتماعي، اقتصادي و كالبدي شهري شده است. با توجه به پيامدهاي نامطلوب رشد پراكنده، در راستاي توسعه پايدار، تاكيد به اصول و راهبردهاي رشد هوشمند بهترين الگو براي توسعه فضايي – كالبدي شهر اصفهان مي‌باشد.