آينده‌پژوهي اثرات زيست محيطي خشك شدن درياچه اروميه بر پايداري زيست محيطي شهر تهران

تغييرات آب و هوايي و گرم شدن زمين از جمله مهمترين مشكلات انسان در چند دهۀ اخير به حساب مي‌آيد. به‌طوري‌كه اين تغييرات به‌صورت مستقيم و غيرمستقيم بر زندگي انسان تاثير زيادي گذاشته است. بحران‌هاي زيست‌ محيطي موجود در ايران از جمله كمبود بارش، خشك شدن رودها، تالاب‌ها و درياچه‌ها باعث بروز مخاطرات و آسيب‌پذيري طبيعي و انساني شده است. در اين ميان خشك شدن درياچه اروميه به‌عنوان يك بحران ملي مي‌تواند در ايجاد مشكلات و مخاطرات طبيعي و انساني نقش مهمي را بازي كند. ناگفته پيداست كه خشك شدن منابع آبي نه‌تنها بر حيات گياهي و جانوري پيرامون خود تاثير مي‌گذارند بلكه بر روي تغييرات جمعيتي و بروز مشكلات و بحرا‌ن‌هاي اجتماعي منطقۀ اطراف اعم از مراكز روستايي و شهري موثر مي‌باشند. در اين راستا هدف اين تحقيق تحليل و شناسايي پيشران‌هاي كليدي موثر بر اثرات زيست محيطي خشك شدن درياچه اروميه بر وضعيت پايداري زيستي كلانشهر تهران با رويكرد آينده‌پژوهي مي‌باشد. روش تحقيق به صورت توصيفي – تحليلي و از لحاظ هدف كاربردي مي‌باشد. با استفاده از تكنيك دلفي، حجم نمونه را 30 نفر از متخصصان و پژوهشگران مرتبط با موضوع تشكيل داده‌اند و داده‌هاي حاصله از طريق نرم‌افزار MICMAC مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج تحقيق نشان داد كه شاخص‌هاي مربوط به بعد مديريت به صورت مستقيم و شاخص‌هاي مربوط به ابعاد محيط زيستي درياچه اروميه به صورت غيرمستقيم بيشترين تاثير را بر وضعيت پايداري زيستي كلانشهر تهران خواهند داشت. همچنين در نهايت 15 عامل كليدي به‌عنوان پيشران‌هاي كليدي اثرات زيست محيطي خشك شدن درياچه اروميه بر وضعيت پايداري زيستي كلانشهر تهران مشخص شدند.

Climate change and global warming are among the most important human problems in recent decades. So that these changes directly and indirectly have a great impact on human life. Environmental crises in Iran, such as lack of rainfall, drying up of rivers, wetlands and lakes, have caused natural and human risks and vulnerabilities. Meanwhile, the drying up of Lake Urmia as a national crisis can play an important role in creating natural and human problems and dangers. It goes without saying that the drying up of water sources not only affects the flora and fauna around them, but also affects the population changes and the emergence of social problems and crises in the surrounding area, both in rural and urban centers. In this regard, the aim of this research is to analyze and identify the key drivers affecting the environmental effects of the drying up of Lake Urmia on the biological sustainability of Tehran metropolis with a future research approach. The research method is descriptive-analytical and practical in terms of purpose. Using the Delphi technique, the sample size was formed by 30 experts and researchers related to the subject, and the resulting data were analyzed through MICMAC software. The results of the research showed that the indicators related to the management dimension directly and the indicators related to the environmental dimensions of Urmia Lake indirectly will have the greatest impact on the biological sustainability of Tehran metropolis. Finally, 15 key factors were identified as the key drivers of the environmental effects of the drying up of Lake Urmia on the biological sustainability of Tehran metropolis.