تحليل توزيع خدمات شهري و پيشران‌هاي مؤثر بر آن با رويكرد عدالت فضايي (مطالعه موردي: شهر ياسوج)

Analysis of the distribution of urban services and the drivers affecting it with the approach of spatial justice (case study: Yasouj city)

زندگي شهري در روند خود از جوامع ساده و متمركز كه بيش‌تر بازتاب نيروهاي مختلف اجتماعي بودند، تا به امروز در اشكال مختلف باعث تغيير و تحولات گستردۀ محيطي در شهر و به‌خصوص رشد جمعيت شهري شده است كه نتيجۀ آن از هم پاشيدگي نظام توزيع خدمات شهري و توزيع نابرابر شهروندان در برخورداري از خدمات شهري بوده است. به همين خاطر امروزه توجه به جنبه‌هاي ساختار فضايي شهر از نظر شاخص‌هاي مختلفِ خدماتي امري ضروري است. هدف پژوهش حاضر تحليل فضايي سطوح برخورداري مناطق و نواحي شهر ياسوج از خدمات شهري و شناسايي پيشران‌هاي مؤثر در وضع موجود توزيع خدمات است. پژوهش حاضر توصيفي- تحليلي است. براي مشخص شدن وضعيت شهر از نظر دسترسي به خدمات شهري از روش تحليل شبكه در Arc GIS و براي شناسايي عوامل مؤثر بر توزيع نابرابر خدمات شهري از نرم‌افزار ميك مك استفاده شد. استنتايج تحليل شبكه نشان داد توزيع خدمات در شهر ياسوج از الگوي متعادلي پيروي نمي‌كند. به گونه‌اي كه محله‌هاي واقع در ناحيه يك از منطقه ۱ و ناحيه يك از منطقه ۲ بيش‌ترين برخورداري را دارند و در مقابل محله‌هاي واقع در شرق و شمال‌شرقي و همچنين محله‌هاي جنوبي شهر برخورداري ضعيفي دارند. همچنين يافته‌هاي نرم افزار ميك مك نشان داد، ضعف قوانين و مقررات، رانت‌هاي اقتصادي و فشاربزرگ مالك‌ها، عدم نظارت كافي و مستمر از طرف نهادهاي نظارتي بر توسعۀ شهر، عدم مشاركت با ساكنين در طرح‌هاي توسعۀ شهري و عدم استفاده از نيروهاي مجرب و متخصص در مديريت شهري مهم‌ترين عوامل تاثيرگذار در توزيع نامتعادل خدمات شهري در شهر ياسوج هستند.

Urbanization, which began in simple, centralized societies that were primarily reflections of different social forces, has led to significant environmental changes in cities, especially with the increase in urban population, which has led to the collapse of the urban services distribution system and the unequal distribution of citizens using urban services. The aim of the current research is to spatially analyze the levels of urban services in Yasuj city and districts and to identify the effective drivers in the current situation of service distribution. This article used a descriptive-analytical research method. in order to determine the state of the city in terms of Access to public services, network analysis has been Use in Arc GIS software And in order to identify the influencing factors in the imbalance of urban services, the MICMAC software was used. the results of the network analysis show that there was a significant difference between different regions and areas of the city in terms of the wealth index. In this manner, the service distribution is beneficial in the areas of the city that are in District 1 of Region 1 and District 1 of Region 2, but it is unfavorable in the areas of the city that are in the east and northeast as well as the southern neighborhoods. Also, the findings of the MICMAC software showed,Weakness of laws and regulations, economic rents and great pressure from the owners, lack of sufficient and continuous supervision by the supervisory bodies on the development of the city, lack of participation with residents in urban development plans and lack of use of experienced and expert forces in urban management are the most influential in the unbalanced distribution of services. They have a city in the city of Yasouj.