تحليل فضايي رتبه‌بندي محلات شهر تهران با رويكرد زيست پذيري كالبدي مطالعه موردي (محلات منطقه 14 شهر تهران)

Spatial analysis of the Ranking of neighborhoods in Tehran city with physical livability approach A case study (neighborhoods of district 14 of Tehran)

امروزه در جهان، شهرها بستر اصلي سكونت و فعاليت در مناطق شهري هستند. هجوم جمعيت و فعاليت‌ها به كلان‌شهرها، بافت‌هاي مناطق شهري را ازلحاظ اقتصادي و اجتماعي و كالبدي دچار فرسودگي نمودند. در همين راستا پژوهش حاضر به سنجش ميزان زيست پذيري كالبدي منطقه 14 تهران، مي‌پردازد. در نوشتار حاضر با روش توصيفي و تحليلي و با استفاده از مدل تحليل سلسله‌مراتبي 13 زير معيار براي بررسي عوامل مؤثر بر زيست پذيري محدوده در رابطه باهدف تحقيق استخراج شد جهت وزن دهي به هركدام از اين عوامل و پارامترها با توجه به اهميتي كه در زيست پذيري كالبدي خواهند داشت از مدل كوپراس با استفاده ازنظرات كارشناسي براي تعيين وزن‌هاي نهايي و ارجحيت نسبي معيارها استفاده گرديد در بين 13 زير معيار نقش تراكم خانوار در واحد مسكوني، دسترسي به پارك و فضاي سبز، دسترسي به ايستگاه‌هاي بي‌آرتي از ديگر عوامل در زيست پذيري مهم‌تر در نظر گرفته شد؛ بنابراين بين اين سه معيار و زيست پذيري ارتباط معناداري وجود دارد، براي اعمال وزن‌هاي به‌دست‌آمده در مدل فوق و اعمال آن‌ها بر لايه‌هاي تهيه‌شده از نرم‌افزار ARC GIS استفاده شد. با استفاده از اين نرم‌افزار مدل نهايي جهت پهنه‌بندي زيست پذيري كالبدي منطقه تهيه گرديد نتايج ارزيابي‌ها نشان مي‌دهد كه: با توجه به توزيع آماري اين پهنه‌بندي بر اساس مساحت _درصد و رتبه‌بندي محلات؛ درمجموع 45 درصد از بافت اين منطقه اازنظر زيست پذيري در وضعيت متوسط و تنها محلات نبي اكرم، تاكسيراني، آهنگ غربي داراي زيست پذيري بسيار بالايي هستند. در پايان پيشنهاد‌هايي براي بهبود وضعيت زيست پذيري محدوده ارائه گرديد.

Today in the world, cities are the main base of residence and activity in urban areas. The influx of population and activities into metropolises have worn out the tissues of urban areas in terms of economic, social and physical . Tehran region 14. In this article, with descriptive and analytical methods and using the hierarchical analysis model, 13 sub-criteria were extracted to investigate the factors affecting the livability of the area in relation to the purpose of the research, in order to give weight to each of these factors and parameters according to the importance of livability. They will have a physical body. The COPRAS model was used to determine the final weights and the relative priority of the criteria. Among the 13 sub-criteria, the role of household density in the residential unit, access to parks and green spaces, and access to BRT stations are among the most important factors in livability. was taken. Therefore, there is a significant relationship between these three criteria and viability, to apply the weights obtained in the above model and apply them to the prepared layers from the ARC GIS software. By using this software, the model is not the results of the evaluations show that: according to the statistical distribution of this zoning based on the area - the percentage classification of the localities; In total, 45% of the fabric of this area is in average condition in terms of livability, and only Nabi AKRAM, TAXIRANI, and AHANG West areas have very high livability. At the end, suggestions were made to improve the livability of the area.