مطالعه اثرات تنش خشكي بر ويژگي هاي مورفولوژيكي توده هاي بومي خربزه ايراني با استفاده از پلي‌اتيلن‌گلايكول و سوربيتول

خربزه (Cucumis melo L.) يكي از مهمترين گياهان جاليزي دگرگشن به شمار ميرود. تنش خشكي معمول‌ترين تنش محيطي است كه به طور قابل توجهي رشد گياه و عملكرد را در خربزه تحت تأثير قرار مي‌دهد. مهمترين مرحله در توسعه گياهان مقاوم به خشكي، ارزيابي و شناسايي ژنوتيپ‌هاي مقاوم و حساس است كه يكي از روش‌هاي موثر براي رسيدن به اين هدف استفاده از مواد كاهش دهنده پتانسيل اسمزي در شرايط درون شيشه‌اي است. اين پژوهش به منظور بهينه‌سازي درون شيشه‌اي و غربالگري توده هاي بومي خربزه ايراني متحمل به تنش كم آبي انجام گرديد. به منظور القاي تنش خشكي از سوربيتول و پلي اتيلن گلايكول (PEG) استفاده شد. بدين جهت به محيط MS، سوربيتول در سه سطح با غلظت‌هاي 100، 200 و 400 ميلي‌مولار و PEG نيز در سه سطح 4/5، 2/7 و 2/9 درصد اضافه گرديد و تيمار شاهد نيز همان محيط كشتMS كامل بدون تيمارهاي مذكور بود. صفاتي همچون تعداد برگ، طول كلئوپتيل، وزن تر گياه، وزن خشك گياه، وزن تر ريشه، وزن خشك ريشه كه در پاسخ به تنش تغييراتي در آنها روي ميدهد، مورد اندازه‌گيري قرار گرفت تا بهترين صفت براي ارزيابي و غربالگري درون شيشه‌اي خربزه انتخاب شود. در اين پژوهش براساس نتايج مشاهده شده اثرات متقابل تيمارها و ژنوتيپ تمامي صفات مورد بررسي به غير از تعداد برگ از نظر آمار اختلاف معني داري با شاهد داشتند. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان ميدهد كه استفاده از تكنيك كشت درون شيشه‌اي براي غربالگري ژنوتيپ‌هاي مقاوم و حساس به تنش خشكي مي تواند سريع و موثر باشد.