طراحي الگوي فضاهاي پايدار براي مساجد معاصر در اقليم سرد و كوهستاني با تاكيد بر مساجد تاريخي با استفاده از نرم افزار ديزاين بيلدر

توجه به فضاي باز و عبادت در آن از ديرباز در بين اديان و آيين‌هاي مختلف مرسوم بوده است؛ اين امر به پيش از ظهور اسلام بازمي‌گردد. پس از ظهور اسلام، فضاي باز در مساجد به‌عنوان فضاي اصلي عبادت مسلمانان اهميت يافت. حضور پررنگ اين فضا در مسجد النبي به‌عنوان الگوي اوليه معماري مساجد و پس از آن در مساجد دوران سنت، نه‌تنها در ايران بلكه در جهان اسلام نيز گواه اين موضوع است. متأسفانه در عصر حاضر، مكان عبادت از فضاهاي باز و نيمه‌باز به فضاي بسته محدود شده و اين فضاها از كالبد مسجد معاصر حذف شده‌اند كه اين امر باعث كاهش پويايي و ارتباط انسان با طبيعت و جهان هستي شده است. از آنجا كه تحقق بومي الگوي فضاي باز ونيمه باز در منطقه خراسان داراي تنوع قابل توجهي است، الگو شناسي دقيق و خلاق اين نمونه ها براي هر نوع تداوم هويتي اهميت بالايي دارد. در اين جريان الگوهاي معماري مساجد كه تحت تاثير رويدادهاي بومي، اقليمي، فرهنگي و مذهبي هستند، مطالعه شده اند به اين ترتيب، مرحله دوم اين پژوهش به ريخت شناسي والگو شناسي كالبدِ فيزيكيِ صحن وايوان مساجد منطقه خراسان پرداخته است. در نتيجه الگوهاي كالبدي فضاي باز ونيمه باز از حيث شكل و هندسه و تناسبات در مساجد خراسان شناسايي و گونه شناسي شدند. بعد از شناسايي اين الگوها نياز به شناخت الگوي مناسب درجهت تامين آسايش حرارتي مخاطب در فضاي باز و نيمه بازاست. اين پژوهش با هدف بازطراحي الگوي فضاهاي باز و نيمه‌باز مساجد معاصر، با بهره‌گيري از مساجد تاريخي اقليم سرد و كوهستاني، از روش تحقيق كيفي و تحليل محتوا استفاده شده و در ابتدا به بررسي و تحليل فضاهاي باز و نيمه‌باز در مساجد تاريخي اقليم سرد و كوهستاني پرداخته شد و سپس با استفاده از نرم‌افزار ديزاين بيلدر، الگوي پيشنهادي براي مساجد معاصر طراحي شد