تفسير رؤياي سبكتگين در تاريخ بيهقي بر اساس نظرية همزماني يونگ

خواب و ديدن رؤيا، همواره بخشي مرموز از زندگي بشر بودهاست. با تحليل رؤياها ميتوان به درون انسان و ناخودآگاهش راه پيدا كرد. با گسترش دامنۀ علوم به ويژه روانشناسي، تحقيقات گستردهاي در زمينۀ رؤيابيني و ارتباط آن با شرايط روحي و رواني انسان صورت پذيرفت. نتايج بهدستآمده از اين تحقيقات بر ساير حوزههاي دانش بشري ازجمله ادبيّات، تأثير گذاشت و نگاهي نو از منظر روانشناسي به متون ادبي را موجب شد. تاريخ بيهقي، دربرگيرندۀ گزارشها و حوادثي از دورۀ حكومت غزنويان است كه نويسنده يا خود شاهد آن بوده و يا از فردي موثّق نقل كرده است. ازجملۀ اين نقل قولها، ماجراي رؤياي سبكتگين و بشارت آيندهاي نكو ازسوي خضر نبي به اوست. پرسش اصلي اين جستار، آن است كه چه عاملي سبب ميگردد رؤياها به واقعيّت بپيوندند؟ يافتههاي اين پژوهش حاكي از آن است كه خواب و ديدن رؤيا به نوعي جبرانكنندۀ كيفيّت زندگاني است، ضمن آن كه بنا بر نظريّۀ همزماني يونگ، التهابات شديد روحي در لحظاتي خاص، ميتواند منجر به هماهنگي روح و مادّه گردد و واقعيّتهاي خارجي را تغيير دهد.