تحليل روايت خاندان برمكيان در تاريخ بيهقي و مقايسه آن با تاريخ طبري

هر روايت و متن تاريخي برساختة اجتماعي است كه نشان از موضع فرهنگي مورخ آن دارد و گذشته از چشمانداز مـؤلف و بافتفكري فرهنگي زمانه وي، بازنمايي ميشود. از اين رو، روايت هاي مختلفي از يك رخداد و يك موضوع وجود دارد. در اين جا، به عنوان نمونه موردي، روايت خاندان برمكيان در يكي از متون برجسته سدۀ چهارم يعني تاريخ بيهقي مورد بررسي قرار مي گيرد و سپس با يكي از مهم ترين متون كلاسيك تاريخي، يعني تاريخ طبري مقايسه مي شود تا به اين پرسش ها پاسخ داده شود: روايت آل برمك چگونه در دو متن پيش‌گفته بازتاب يافته است؟ معنا و هدف اين دو متن چه بود؟ رويكرد اتخاذ شده در اين تحقيق، رويكرد معناكاوي است. بر پايه اين رويكرد، به منظور فهم متن بيهقي و طبري در كنار شناسايي عناصر زباني روايت هاي آنان لازم است رابطه ميان متن روايت ها با نويسنده (در اين جا بيهقي و طبري) و بافت انديشه اي و فرهنگي زمانۀ متن، بررسي و تحليل شود. نتايج اين واكاوي نشان مي دهد هر كدام از اين مورخان تحت تأثير نظام ارزشي و معرفتي خويش، روايت آل برمك را در متن خود منعكس كرده اند. هر چند هر دو آنان در پس روايت هايشان عبرت آموزي را مد نظر داشته اند؛ امّا از آن جا كه زمانه و بينش اين دو مورّخ متفاوت است در نتيجه روايت هاي آنان نيز متفاوت است و بيهقي بخشي از اين روايت را در متن خود آورده است.