بررسي مفاخرات ابوالفضل بيهقي در تاريخ بيهقي

يكي از شگردهايي كه نويسندگان و شاعران جهت مقبوليت عام، با هدف متمايز كردن خود و آثارشان در بين ديگران، به تمجيد از خود و يا اثر خود مي پردازند، مفاخره است. ابوالفضل بيهقي، يكه تاز عرصۀ تاريخ نگاري، در تاريخ بيهقي به مفاخره اهتمامي خاص داشته و هوشمندانه از آن بهره بردهاست. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه مفاخرات بيهقي در سه دستۀ مفاخره به هنر نويسندگي در تاريخ نگاري، مفاخره به خود و مفاخره به اثر خود، يعني تاريخ بيهقي جاي گرفته-اند. مفاخرات بيهقي در تاريخ نگاري با هدف بيداري خفتگان در آينده، رجوع خردمندان به تاريخ وي و بهره وري از آن و نوشتن تاريخ پايه اي است. همچنين مفاخره به كتاب خود به دليل زندهكردن نام بزرگان از نظر بيهقي حائز اهميت است. مفاخره به شخصيت خود در زمينه هايي چون راست گويي و معتمد دربار بودن، نقل اخبار درست، مفاخره به نيكوخطي، مفاخره به آگاهي خود به امور نمايان شدهاست. مفاخرات بيهقي با هدف ماندگاري اثر و نيز يادكرد وي به نكونامي در تاريخ نگاري است و در كاربرد آن سعي دارد كه با مدد گرفتن از عبارات تعديل كننده همانند «توفيق از خداوند»، «به فضل ايزد عزّ ذكره» و... مخاطب را از خود به غير متوجّه نمايد تا از آسيب خودستايي يك سويه بر حذر باشد و از مدار اخلاق پا را فراتر ننهد.