چينش بلاغي زبان در حكايت بر دار كردن حسنك وزير

ابوالفضل بيهقي يكي از بزرگترين نويسندگاني است كه تاريخ را به چاشني ادبيات آراسته است. در جايجاي تاريخ بيهقي قدرت نويسندگي، نوآوري و بهرهگيري از بلاغت براي روايت تاريخ دورۀ غزنوي آشكار است. قصۀ بردار كردن حسنك وزير يكي از بخشهاي تاريخ بيهقي است كه نويسنده علاوه بر روايت تاريخي اين واقعه، به واسطۀ احساسات انساني خود روايتي بسيار تأثيرگذار را به نمايش گذاشته است. ما در اين جستار به روش تحليليـتوصيفي به مطالعۀ دخل و تصرفهاي بيهقي در زبان و عناصر آن براي تأثيرگذاري بيشتر بر مخاطب و بيان احساسات مختلف خود و ساير شخصيتها در حكايت مذكور ميپردازيم. برآيند تحقيق گوياي اين است كه در اين روايت، جملهبنديها، كوتاهي و بلندي جملهها، استفاده از فعلهاي پيدرپي، استفاده از واژهها و در ابعاد كوچكتر واجها، همسو و در ارتباط با مضمون، پيام يا موضوع روايت است. جملات كوتاه كه به تبع فعلهاي بيشتر و پيدرپي را همراه دارند، ميتوانند تداعيگر سرعت در عمل، خشم يا اضطراب باشند. به كارگيري واجهاي همسان نيز در انتقال احساس گوينده خصوصاً از زبان سلطان محمود بسيار گيرا و چشمگير است.