انسانشناسي فرهنگي در تاريخ بيهقي

انسان شناسي فرهنگي به مطالعة ارتباط فرهنگ با نظام هاي مختلف يك جامعه، همانند سياست، آيين و رسوم مذهبي، باورهاي عامه، نظام طبقاتي، تمايزات جنسيتي مي پردازد. تاريخ بيهقي، علاوه بر اطلاعات تاريخي، از ابعاد گوناگون داراي اهميّت است. اشتمال اين كتاب بر آيين و رسوم مذهبي، باورها و عقايد مردم عامه، سياست، جنسيت، قدرت و حكومت از جمله مواردي است كه زمينة مطالعات فرهنگي در كتاب حاضر را فراهم آورده است. از اين رو، در مقالۀ حاضر با رويكرد ساختارگرايي در انسان شناسي فرهنگي به تأثير فرهنگ ايراني ـ اسلامي در نظامهاي سياسي، مذهبي و عقايد عامه مي پردازد. نتيجه اين بررسي نشان مي دهد كه فرهنگ تأثير به سزايي در شكل گيري رخدادهاي تاريخي از جمله خلع سلطنت و مرگ محمّد غزنوي و به سلطنت رسيدن مسعود غزنوي داشته است. محاكمۀ حسنك و تهمت قرمطي زدن به او، سرنوشت شوم كساني كه در مرگ حسنك دخيل بودند، ترتيب و آداب ورود بزرگان و زير دستان به مجلس و غيره بر ارتباط فرهنگ با سياست و قدرت دلالت دارد. همچنين به حاشيه رانده شدن زنان در تاريخ بيهقي حاصل تأثير فرهنگ مردسالار بر جنسيت است كه موجب انفعال زنان و يا ارائۀ تصويري نادرست از زنان و خصلت هاي رفتاري آنان شده است.