بررسي وجوه نمايشي داستان بوبكر حصيري در تاريخ بيهقي

امروزه اقتباس از آثار ادبي در سينما مورد توجّه است؛ لذا پرداختن به وجوه نمايشي آثار ادبي، اهميتويژهاي دارد. يكي از اين آثار، تاريخ بيهقي است. بيهقي در تاريخ خود بهجاي گزارش صرف اتفاقات، معمولاً وقايع را براي مخاطب خود مجسّم ميكند. يكي از بهترين داستانها با قابليّت اقتباس سينمايي، «داستان بوبكر حصيري» است كه ميتوان آن را به سه پردۀ اثر سينمايي تقسيم كرد: پردۀ اوّل، معرفي شخصيّتها و اطلاعاتي دربارۀ دليل مناقشه است. بيهقي داستان را با جملۀ «حصيري خود جبّاري بود...» آغاز، سپس دليل دلگيري خواجه احمد حسن را از او بيان ميكند. در پردۀ دوم، يعني گسترش و اوج داستان، بياحترامي حصيري به كارگزار خواجه احمد، ورود مسعود و تلاشش براي رضايت دو طرف مطرح ميشود. در پردۀ سوم نيز نتيجۀ داستان با پادرمياني بونصر، بخشودگي حصيري و خوشحالي مسعود در پشت صحنه است. توصيف موقعيت با توصيف مجلس و شكارگاه مسعود، يا فضاهاي داستاني، مانند خانۀ احمد حسن، يا صحنۀ عقاب حصيري و پسرش است. بيهقي از تمام امكانات زباني براي اين كار و حتّي حالات شخصيتها استفاده ميكند. داستان بوبكر حصيري قابليت تبديل به يك اثر سينمايي را دارد و بيهقي بهخوبي با فضاسازي، شخصيتپردازي، كشمكش، تعليق و اوج، جنبههاي نمايشي اثر را نشان دادهاست. واژه هاي كليدي: