تاثير يك دوره تمريناتِ آنلاين ورزشي در دوران همه گيري كرونا بر ناهنجاري هاي ستون فقرات فوقاني دانش آموزان دختر

هدف پژوهش: همه گيري كرونا و لزوم رعايت پروتكل هاي بهداشتي، موجب غيرحضوري شدن كلاس هاي مدارس شد. اين موضوع از ميزان تحرك دانش آموزان كاست. همچنين استفاده مفرط از وسايل الكترونيك نظير گوشي تلفن همراه و يا كامپيوترهاي شخصي جهت مشاركت در كلاس هاي آموزشيِ آنلاين، سبب تغيير الگوهاي حركتي دانش آموزان شده است. اين موضوع مخاطراتي را براي سلامت جسماني اين گروه از جامعه به دنبال داشته است كه از آن جمله مي توان به ابتلا به ناهنجاري هاي ستون فقرات فوقاني نظير هايپركايفوزيس و سربه جلو اشاره داشت. در اين بين استفاده از شيوه هاي نوين تمرينات ورزشي همچون تمرينات ورزش در خانه كه بصورت آنلاين و از طريق تماس تصويري انجام مي شود، مي تواند رويكردي مناسب جهت اصلاح ناهنجاري هاي اسكلتي-عضلاني باشد. با اين حال تاكنون تحقيقات اندكي درخصوص اثرگذاري اين شيوه تمريني بر اصلاح ناهنجاري هاي اسكلتي-عضلاني انجام شده است و خلاء تحقيقاتي در خصوص اثرگذاري و يا عدم اثرگذاري اين شيوه تمريني بر اصلاح ناهنجاري هايي همچون هايپركايفوزيس و سربه جلو وجود دارد. لذا هدف از تحقيق حاضر بررسي اثر تمرينات آنلاين ورزشي بر اصلاح ناهنجاري هاي هايپركايفوزيس و سربه جلو دانش آموزان دختر مي باشد. روش و روند پژوهش: تحقيق حاضر از نوع نيمه تجربي و با طرح 2 گروهي همراه با پيش آزمون_پس آزمون در هر دو گروه مي باشد. تعداد 30 نفر از دانش آموزان دختر 15 تا 18 ساله و مبتلا به ناهنجاري هاي هايپركايفوزيس و سربه جلو، بر اساس معيارهاي ورود و خروج از تحقيق، انتخاب و وارد فرآيند تحقيق شدند. در مرحله نخست فرم مشاركت داوطلبانه در تحقيق و سپس فرم اطلاعات اوليه توسط آزمودني ها تكميل شد. شاخص هاي آنتروپومتريك آزمودني ها شامل قد و وزن بوسيله دستگاه سكا ساخت كشور آلمان اندازه گيري شد. جهت اندازه گيري زاويه هايپركايفوزيس آزمودني ها از خط كش منعطف ۶۰ سانتي متري استفاده شد. به همين منظور مهره هاي T2 تا T12 جهت قرار دادن خط كش منعطف بر روي ستون فقرات مشخص شدند. سپس با فشردن خط-كش منعطف بر روي ستون فقرات و حالت دادن به آن، در كمترين فاصله ممكن خط كش بر روي كاغذ انتقال داده شد و با ترسيم انحناي ايجاد شده و استفاده از فرمول Ɵ=4ARCtang(2h/l) زاويه هايپركايفوزيس اندازه گيري شد. جهت اندازه گيري زاويه سر به جلو نيز از گونيامتر مخصوص اندازه گيري زاويه سربه جلو استفاده شد. به همين منظور درحاليكه فرد بصورت قائم ايستاده و روبه رو را نگاه مي كند، زائدة مهرةC7 با نشانگر علامت گذاري مي شود و سپس بازوي ثابت گونيامتر در سطح افق بر مهرةC7 تنظيم شده و بازوي متحرك گونيامتر با زائدة تراگوس گوش آزمودني تنظيم مي شود و زاويه سر به جلو بدست مي آيد. پس از اتمام مرحله پيش آزمون، آزمودني هاي گروه تمريني به انجام 12 هفته تمرينات آنلاين ورزشي پرداختند و از آزمودني هاي گروه كنترل نيز خواسته شد تا از انجام تمرينات منظم ورزشي كه بر نتايج تحقيق تاثيرگذار باشد پرهيز كنند. پس از اتمام 12 هفته تمرينات، يك بار ديگر از تمامي آزمودني ها درخواست شد تا جهت انجام مرحله پس آزمون در محل باشگاه ورزشي حاضر شوند. از آزمون شاپيروويلك براي بررسي نرمال بودن داده‏ها و از آزمون آنكوا براي بررسي اثر تمرينات آنلاين ورزشي بر زواياي هايپركايفوزيس و سربه جلو استفاده شد. در كليه آزمون هاي آماري سطح معني‌داري 05/0 در نظر گرفته شد. يافته ها: نتايج آزمون تي زوجي براي بررسي تغييرات درون گروهي نشان داد كه بين ميانگين زواياي هايپركايفوزيس و سربه جلو در پس آزمون نسبت به پيش آزمون در گروه تمريني تفاوت معني داري وجود دارد(05/0P≤)؛ اما اين تفاوت در گروه كنترل براي هيچ يك از متغيرهاي فوق معني دار نمي باشد(05/0P≤). نتايج آزمون آناليز كوواريانس نيز نشان داد كه پس از كنترل اثر پيش‌آزمون (كووريت)، بين ميانگين زواياي هايپركايفوزيس و سربه جلو آزمودني هاي دو گروه اختلاف معناداري در مرحله پس-آزمون وجود دارد كه نشان از اثرگذاري تمرينات بر بهبود زواياي ناهنجاري هاي فوق الذكر دارد(05/0P≤). نتايج: با توجه به آنكه تمرينات مورد استفاده در تحقيق حاضر ماهيت مقاومتي داشتند، احتمالاً توانسته است با تحريك فراخواني عضلات خلفي ستون فقرات فوقاني و بهبود رابطه طول-تنشن اين عضلات، در كاهش زاويه هايپركايفوزيس و سربه جلو آزمودني هاي گروه تمريني موثر باشد. تمرينات ورزشي با تحت تاثير قرار دادن عضلات هدف، علاوه بر بهبود عملكرد عصبي-عضلاني و ايجاد بازآموزي حركتي در عضلات، موقعيت قرارگيري بخش هاي مختلف ستون فقرات و كمربند شانه اي نسبت به يكديگر را تصحيح كرده و از بروز خطاهاي حركتي جلوگيري مي كند. همچنين اين تمرينات هوشياري دانش آموز نسبت به وضعيت سر و گردن و ستون فقرات به هنگام حضور در كلاس هاي آنلاين و استفاده از تلفن همراه را افزايش داده و از ورود نيروهاي آسيب زا بر ناحيه ستون فقرات فوقاني مي كاهد. بنابراين مي توان تمرينات مورد استفاده در تحقيق حاضر را به عنوان يك رويكرد موثر در اصلاح ناهنجاري هاي هايپركايفوزيس و سربه جلو پيشنهاد كرد.