نقدي بر قواعد اعلال با رويكرد زبانشناسي و تمركز بر فرايندهاي آوايي

از نقايص و ويژگي هاي دستور زبان هاي سنتي مي توان به تجويزي، تقليدي بودن آنها در كنار ارجحيت نوشتار به گفتار، ناكارامدي خطوط كاربردي و... اشاره كرد. حال-آن كه علم زبانشناسي با كاربرد الفباي آواييِ بين المللي، توصيفي بودن، برتر دانستن قواعدگفتار بر نوشتار و توجه به فرايندهاي آوايي-واجي بسياري از مشكلات دستورهاي سنتي از جمله دستور زبان عربي را تحليل و تبين مي كند. معتلات در زبان عربي از مباحث بحث برانگيز و چالشي است كه اين مقاله برآن است ضمن نقد بخشي از آنها، علل تحولات ساختار آنها را با توجه به اصول زبانشناسي و فرايندهاي آوايي تبيين كند (ساخت‌واژۀ فعل ماضي). تبيين و تحليل تحولات ايجادي در معتلات عربي، بر مبناي فرايندهاي آوايي به ويژه حذف، كشش جبراني، رسايي، تقويت و تضعيف صورت مي گيرد. در نظريۀ مورايي(مبتني بر وزن هجايي)، كشش جبراني به دليل حذف واحدي از لايۀ واجي و آزاد ماندنِ آن در لايۀ مورايي صورت مي گيرد. كشش جبراني دو نوع است: كشش جبراني واكه منتج از حذف همخوان، كشش جبراني منتج از حذف واكه. نتايج تحقيق كه به شيوه توصيفي– تحليلي و بر پايۀ روش اسنادي است، نشان مي دهد، حروف علِّه 2تا است(vوy). فرآيندهاي آواييِ كشش جبراني و ارتقا مصوت-ها، انواع حذف(ترخيم، تسكين)،محدوديت هاي خوشه اي، ابدال و ادغام بيشترين نقش را در اعلال داشته اند.