تطبيقِ مؤلّفه‌هاي هوش‌ هيجاني بر شخصيت داراب در داستان داراب‌نامۀ طرسوسي

قابليت‌هاي هيجاني، به توانمندي‌هايي از ذهن انسان اشاره دارد كه آن را در هوش هيجاني جست و جو مي‌كنند. مؤلفه‌هاي هوش هيجاني شامل شناخت و كنترل عواطف و هيجان‌هاي خود و ديگران است. پژوهش‌هاي متعدّد نشان داده كه هوش هيجاني مي‌تواند سبب افزايش ميزان سلامت، رفاه، ثروت، موفقيت و عشق و شادي گردد. امروزه، نظريه‌پردازان به اين نتيجه رسيده‌اند كه هوش هيجاني براي موفقيت افراد لازم است. هوش هيجاني شامل درك دقيق هيجان‌هاي خود شخص و تعبير دقيق حالات هيجاني ديگران است كه موجب دركي بهتر و كامل‌تر از خود و جهان پيرامون مي‌شود. بررسي متون كهن بر اساس هوش هيجاني، رهيافتي تازه است كه موجب افزايش آگاهي‌ِ ما از فرهنگ گذشته مي‌شود. در اين مقاله كه به روش توصيفي ـ تحليلي انجام شده، اين قابليت‌ها و توانمندي‌هاي هيجاني در شخصيت‌هاي داستان «داراب‌نامه» ابوطاهر طرسوسي به عنوان يك داستان عاميانه فارسي، مورد واكاوي قرار گرفته است. به منظور اين بررسي، مدل نظري رُووِن بار ـ اُن (Reuven Bar-on) براي تعريف و تبيين قابليت‌هاي هيجاني (مؤلفه‌هاي هوش هيجاني) در داستان استفاده شده است. نتايج تحقيق بيانگر اين است توانمندي‌هاي هيجاني استقلال، ابراز وجود، خودآگاهي هيجاني، روابط بين فردي، مسئوليت اجتماعي، همدلي، آزمون واقعيت (واقعيت‌سنجي)، انعطاف‌پذيري، حل مسأله، تحمل استرس، كنترل تكانه، خوش‌بيني و شادكامي كه از مؤلفه‌هاي هوش هيجاني است، در شخصيت‌هاي داستان «داراب‌نامه» وجود دارند و در مقابل، مسئوليت‌پذيري اجتماعي به شكل كمتري در آن ديده مي‌شود. حرمت نفس و خودشكوفايي از قابليت‌هاي هيجاني هستند كه مطابق با تعاريف، در شخصيت‌هاي داستان داراب‌نامه وجود ندارند.