بررسي زاويه ديد در رمان هاي دفاع مقدس با تكيه بر (شطرنج با ماشين قيامت، زمين سوخته، پل معلق و سفر به گراي 270 درجه)

بررسي زاوية ديد، ابزاري به منظور هدفمند كردن شيوه و فرم روايت است. در اين پژوهش كه به روش توصيفي- تحليلي تدوين شده، زاوية ديد در رمان هاي دفاع مقدس با تكيه بر (شطرنج با ماشين قيامت، زمين سوخته، پل معلق و سفر به گراي 270 درجه) تحليل مي شوند. در اين آثار احمدزاده از تك گويي دروني و زاويه اول شخص، احمد محمود از زاوية ديد اول شخص، بايرامي از زاوية ديد داناي كل و تك گويي دروني و احمد دهقان از زاوية ديد اول شخص استفاده كرده اند. نگرش نويسندگان در به كارگيري زاوية ديد در سه اثر شطرنج با ماشين قيامت، زمين سوخته و سفر به گراي 270 درجه با به كار بردن زاوية ديد اول شخص تا حدود زيادي به هم شباهت دارد و در اين بين بايرامي در پل معلق با به كار بردن زاوية ديد داناي كل نامحدود با اين نويسندگان تفاوت دارد. اين نويسندگان براي بيان حالات اشخاص، فراخي كاربرد قوه تخيل و سهولت در بيان خاطرات جبهه در قالب داستان به زاوية ديد اهميت زيادي داده اند و آن طور كه پيداست تمايل نويسندگان دفاع مقدس به زاوية ديد اول شخص بيشتر از ساير موارد است. انتخاب اين راوي باعث تسريع حركت داستان مي گردد زيرا حاصل تجارب عيني و ذهني فرد خاصي است و ديگر واسطه اي به نام نويسنده ميان خواننده و اثر قرار ندارد. هم چنين شيوة تك گويي دروني نيز در اين رمان ها قابل توجه نويسندگان بوده كه ظهور آن را بايد امري نو در ادبيات داستاني دفاع مقدس محسوب كرد.