سيماي كرمان در المسالك و الممالك اصطخري

تصويرشناسي رويكردي بينارشته اي و بينافرهنگي به متون ادبي دارد و مهم ترين مسأله اش تحليل و بررسي نگاه يك قوم به قوم ديگر است و از رهگذر بررسي متون مناسب ادبي در پي شناخت بهتر جامعه اي است كه متن درباره آن نوشته است و نيز آگاهي از نوع نگرش و پيش فرض هاي نويسنده متن ادبي. در اين ميان سفرنامه ها و كتاب هاي مسالك و ممالك ظرفيت و بستر مناسبي دارند براي تصويرشناسي چراكه مسأله اصلي اين نوع از متون بازنمايي يك قوم از نظرگاه هاي صاحب اثر است. اصطخري از جغرافي دانان و سفرنامه نويسان مهمّ قرن هاي سوم و چهارم ه. ق است. او در اثرش با نام المسالك و الممالك به معرفي ايران و كشورهاي اسلامي از جنبه هاي مختلف پرداخته است. در اين جستار برآنيم با روش دانش تصويرشناسي به توصيف، طبقه بندي و تحليل انواع تصاوير ناحيه كرمان در اثر اصطخري و عوامل تأثيرگذار بر نگرش او به كرمان باشيم. در مجموع پس از گزاره بندي عبارات مربوط به كرمان به 128 تصوير دست يافتيم كه اين تصاوير را بر اساس 6 شاخص فرهنگي، مذهبي، سياسي، اقتصادي، معماري و جغرافيايي طبقه بندي كرديم. از اين ميان بيش ترين تصاوير مرتبط به شاخص هاي اقتصادي و جغرافيايي است و كم ترين تصاوير مربوط به شاخص هاي سياسي و معماري است. 58 درصد تصاوير مربوط به كرمان مثبت است و در نگرش مثبت اصطخري به كرمان عواملي هم چون موضوع كتاب، نگاه بي طرفانه و وضعيت مناسب منطقه كرمان تأثيرگذار بوده اند.