بررسي ارزش ها و ضد ارزش ها در خمسۀ نظامي گنجوي

متون ادبي ما، سرشار از نكات اخلاقي فراواني است كه در لا به لاي داستانهاي كهن پنهان شده است. خمسۀ نظامي يكي از اين آثار كلاسيك است كه با وجود داستان هاي زيبا و جذاب، نكات اخلاقي و ادبي فراواني را به عنوان ارزش در خود جاي داده است و ضمن بيان ويژگي هاي هر يك از آنها، مخاطب را به داشتن اخلاق نيكو، ترغيب مي كند. در اين ميان، خدامحوري، دين محوري، راستگويي، بردباري، تواضع و.. جلوه بيشتري دارند. همچنين وي در بخش ديگري از سخنان خود، ضمن برشمردن اخلاق هاي نكوهيده، مخاطبان را از پيروي آنها بر حذر مي دارد و با بيان معايب اجتماعي آنها، تمثيل هاي زيبايي را ارائه مي دهد تا شنونده بهتر به معايب آنها پي ببرد. در اين ميان، حسد، منت دونان بردن، شكم پرستي و مال اندوزي، نمود بارزتري يافته اند كه از آنها به عنوان ضد ارزش مي توان نام برد. اين پژوهش، با روش تحليلي صورت گرفته است. بدين گونه كه ابتدا مباني ارزش ها و ضد ارزش ها را از كتب اخلاق استخراج كرده، سپس ضمن بر شمردن هر يك از آنها به كمك شواهد مثال از خمسۀ نظامي، به شرح و تفسير آنان پرداخته شده تا نكات اخلاقي و ضد اخلاقي را به عنوان ارزش و ضد ارزش از آثار مذكور استخراج نموده و آنها را براي مخاطبين تفسير و تحليل نماييم.