سبك‌شناسي انتقادي ابومسلم‌نامه براساس روش سيمپسون و جفريز (مطالعه موردي وجهيت‌)

ابومسلم‌نامه قصه‌اي است كه در طول تاريخ محبوبيت بسياري نزد عامه داشته‌ و راويان متعدد تحريرهاي مختلفي از آن شكل داده‌اند. در نسخه‌هاي خطي ابومسلم‌نامه به نام راوياني چون ابوطاهرطرسوسي، ابوبكر رازي و هشام سرخسي اشاره شده است. پژوهش حاضر براساس ابومسلم‌نامه منسوب به ابوطاهر طرسوسي به تصحيح حسين اسماعيلي است. مصحح زمان شكل‌گيري اين تحرير را نيمه دوم قرن پنجم هجري تخمين زده‌است. در متن حاضر ابومسلم به همراه گروهي از دوستداران آل‌رسول، كه عمدتاً پيشه‌ور هستند، به خون‌خواهي شهيدان كربلا عليه خلافت اموي قيام مي‌كنند. هدف آن است كه بدانيم وراي ظاهر داستان، گوينده چه نگرشي به نهادهاي سياسي-عقيدتي حاكم در عصر خود دارد و چگونه با ابزارهاي زباني آن را نشان مي‌دهد. همچنين سبك اين روايت چيست و چه باوري را به‌نمايش‌مي‌گذارد. به اين منظور، براساس روش سيمپسون و جفريز در مطالعه وجهيت متن را سبك‌شناسي انتقادي كرديم. نتايج نشان مي‌دهد كه اين روايت از نوع ب، روايتگر و خنثي است. ازطرفي، گوينده از قيدها و صفت‌هاي ارزش‌گذار در جهت تأييد و مشروعيت‌بخشي به نهادهاي خلافت‌عباسي و فتوت بيشترين بهره‌را مي‌گيرد؛ و ازطرف‌ديگر، با استفاده از وجهيت معرفتي، تمنايي و نيز اين سبك خاص از روايت باور به وجود قدرتي برتر را، به‌صورت خدا يا راوي داناي‌كل، نشان مي‌دهد.