معرّفي كتاب قشرالفسر ابوسهل زوزني

اين مقاله شامل دو بخش است: نخست ترجمۀ فارسي مقاله‌اي عربي نوشتۀ «محمدعبدالوهّاب عزّام» است كه خود آن ترجمه‌اي از نامۀ استاد «عبّاس اقبال آشتياني» به زبان عربي است كه در اسناد فارسي بازمانده از آن مرحوم يادي از آن نشده است. و ديگري معرّفي كتاب «قَشر الفَسر» بوسهل زوزني است. آن چه اين دو بخش را به يكديگر پيوند مي دهد، شخصيّت «شيخ عميد ابوسهل محمد بن حسن، (حسين)» عارضِ دستگاه «مسعود غزنوي»، رجل سياسي حداقل سه تن از شاهان غزنوي است كه به لطف «ابوالفضل بيهقي» در داستان «حسنك» وزير (ابوعلي حسن بن محمّدبن ميكال) كمابيش با او آشنايي داريم. پاره‌اي نيز با خواندن تاريخ بيهقي و تعمق بيشتر در داستان حسنك، با ابعاد ديگري از شخصيت اين عميد دستگاه غزنوي آشنا شده‌اند. و هر دو بخش مقاله مصداق و دليل موضوعي است كه استاد عباس اقبال آشتياني، دردمندانه در نوشته‌اش بدان اشاره كرده است، وآن پرداختن به اين مطلب است كه آن چه فرهنگ ايران و ساير ممالك اسلامي را به هم پيوند داده‌است، دين اسلام است و چون ذخاير سرشار اين دو فرهنگ به نوعي وابسته به هم است براي كاوش درست علمي ناچار از كنار گذاشتن تعصّبات قومي و مذهبي هستيم تا بتوانيم ميراث مشترك علمي، ادبي، اجتماعي و ديني خود را به بهترين شكل بازيابي كنيم.