بررسي بانك بذر علف هاي هرز در سامانه هاي زراعي مرسوم و حفاظتي

خاك ورزي حفاظتي با حفظ منابع آب و خاك، براي رسيدن به كشاورزي پايدار داراي اهميت است. اين پروژه در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار با سه سطح خاك ورزي )مرسوم، كم خاك ورزي و بي خاك ورزي( در سال هاي زراعي 1396-99 اجرا شد. خاك ورزي مرسوم شامل استفاده از گاوآهن برگردان دار، دو بار ديسك و سپس لولر؛ كم خاك ورزي شامل استفاده از خاك ورز مركب بود. در روش بي خاك ورزي، قبل از كشت هي چگونه عمليات خاك ورزي انجام نشد و با يك بار حركت دستگاه كشت مستقيم در مزرعه عمل كشت در بقاياي محصول قبل به صورت مسطح انجام شد. گندم نان رقم سيروان با ميزان 180 كيلوگرم بذر در هكتار در كرت هايي به ابعاد 6×25 متر كشت شد. آبياري كرتها با روش نواري تيپ انجام گرديد. بانك بذر علف هاي هرز خاك پس از برداشت محصول اندازه گيري شد. نمونه خاك از دو عمق 15 - 0 و 30 - 15 سانتي متري خاك توسط آگر از دو نقطه هر كرت نمونه برداري و با هم مخلوط گرديد و سپس از روش جوانه زني در گلخانه استفاده شد. تنوع علف هاي هرز با استفاده از شاخص تنوع شانن-وينر و تراكم بذر علف هاي هرز از جمع تعداد گونه هاي جوانه زده محاسبه شدند. نتايج نشان داد كه هيچ يك از شاخص هاي بانك بذر تحت تأثير سامانه هاي خاك ورزي قرار نگرفتند. تعداد علف هاي هرز باريك برگ در سامانه هاي مختلف خاك ورزي بيش تر از پهن برگ بود. شاخص تنوع و غناي گونه اي در سامانه بي خاك ورزي كم تر از سامانه مرسوم بود. با توجه به كاهش تعداد و تنوع علف هاي هرز در بانك بذر خاك )عمق 30 - 0 سانتي متري( تحت سامانه بي خاك ورزي و در صورت كنترل مؤثر علف هاي هرز و جلوگيري از ريزش مجدد بذر آن ها در مزرعه، اين سامانه نسبت به سامانه مرسوم برتري دارد.