بررسي آستانه رواناب و نيمرخ نفوذ آب در طول سطح رواناب در سامانه هاي استحصال و جمع آوري آب باران

بادام از جمله درختان با اهميت و با سابقه طولاني كشت در كشور است كه ضمن وجود تنوع محيطي گسترده، قابليت سازگاري و تطابق را با شرايط ديم، به دليل قانع بودن (از جهات آب و تغذيه) و نيز سازگاري با شرايط خاك دارد. براي ايجاد باغات تحت سامانه هاي استحصال و جمع آوري آب، خاك هاي عميق كه داراي ظرفيت نگهداري رطوبت بيشتري هستند، مناسب تر از خاك هاي ديگر مي باشند. يكي از گزينه هاي مناسب براي رقابت با سيستم كشت محصولات زراعي ديم مرسوم، توسعه باغات ديم تحت شرايط سامانه هاي استحصال و مي شود. به فرآيند جمع آوري و تمركز رواناب (Land and water Productivity) جمع آوري آب باران است كه سبب افزايش بهره وري آب و زمين ناشي از باران از سطحي بزرگ تر (سطح رواناب) و ذخيره آن براي استفاده مفيد و مطلوب در سطح هدف كوچك تر (سطح نفوذ) ، استحصال و شامل دو بخش يعني سطح (Micro – Catchments) جمع آوري آب باران اطلاق مي شود. حوضه هاي كوچك استحصال و جمع آوري آب باران رواناب و سطح نفوذ (پاي نهال) مي باشند[ 1]. اين سامانه ها ممكن است بدون هيچگونه آبياري تكميلي و يا همراه با آبياري محدود باشند. در مناطق خشك، آب و نه زمين، فاكتور محدود كننده در بهبود و افزايش توليدات كشاورزي است، حداكثر نمودن بهره وري از آب و نه عملكرد در واحد سطح، راهبردي مؤثرتر و بهتر براي مديريت مصرف آب در چنين شرايطي است [ 2]. به فرآيند جمع آوري و تمركز رواناب ناشي از باران از سطحي بزرگ تر (سطح رواناب) و ذخيره آن براي استفاده مفيد و مطلوب در سطح هدف كوچك تر (سطح نفوذ)، استحصال و جمع آوري آب باران شامل دو بخش يعني سطح رواناب و سطح نفوذ (Micro – Catchments) اطلاق مي شود. حوضه هاي كوچك استحصال و جمع آوري آب باران (پاي نهال) مي باشند [ 1]. پارامترهاي اصلي بيلان آب عبارت است از بارندگي (شدت – مدت – فراواني)، رواناب، تبخير، تبخير - تعرق، تغيير .[ 0 متر مربع تا 1000 متر مربع متغير است [ 4 / ذخيره آب خاك و تلفات عمقي از پروفيل زيرين خاك [ 3]. اندازه حوضه هاي جمع آوري آب از 5 يك پارامتر كليدي در طراحي حوضه هاي جمع آوري آب باران است و ميزان سطح A/B يعني نسبت (B) به سطح نفوذ (A) نسبت سطح رواناب رواناب در تحقيق بوهرز و همكاران [ 3] برابر 40 تا 80 متر مربع به دست آمد. مساحت حوضه هاي استحصال و جمع آوري آب باران براي درختان، 0 متر مربع [ 5] تا 1000 متر مربع [ 4] متغير گزارش شده است و متوسط بارش ساليانه نيز براي اجراي طرح هاي / بوته ها و گياهان رديفي از 5 استحصال و جمع آوري آب باران از 100 ميلي متر [ 5] تا 650 ميلي متر [ 6] گزارش شده است. برخي گزارش ها حاكي از اين است كه حوضه هاي كوچك استحصال و جمع آوري آب باران بايد در مناطقي كه ميانگين بارندگي ساليانه بيشتر يا حدود 250 ميلي متر در سال دارند، اجرا شود [ 3 و .[