عوامل موثر بر سودآوري بانكهاي تجاري با تاكيد بر اثر تورم و آزادي تجاري

Factors affecting the profitability of commercial banks with emphasis on the effect of inflation and commercial freedom

در دهه هاي اخير رشد اقتصادي در كشورهاي در حال توسعه اهميت بسياري پيداكرده است. لازمه رشد اقتصادي، وجود نظام هاي تأمين مالي براي انجام سرمايه گذاري در بخش هاي مختلف اقتصادي است. نظام هاي تامين مالي مي توانند با تمركز منابع و وجوه محدود براي سرمايه گذاري هاي عظيم، رشد اقتصادي كشورها را سهل تر نمايند.. سودآوري بانك ها هم تحت تاثير عوامل داخلي و هم تحت تاثير عوامل خارجي بانك قرار مي گيرد. عوامل داخلي بانك را مي توان عواملي كه تحت تاثير تصميمات مديريتي بانك است، تعريف كرد. انگيزه هاي بالاي مديريتي در انجام بهينه كارها در سودآوري بانك موثر است كه مي تواند به وسيله بررسي ترازنامه و حساب هاي صورت سود و زيان مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گيرد. از طرف ديگر عوامل خارجي به دودسته تقسيم مي شوند؛ اول عواملي كه بستگي به شرايط بانك (مانند مالكيت و مقياس) دارند و دسته ديگر عواملي هستند كه به شرايط اقتصادي حاكم بر كشور (مانند تورم، عرضه پول، نرخ رشد توليد ناخالص داخلي) مرتبط مي شود. از متغيرهاي خارجي كه مي توانند سودآوري بانكهاي تجاري ايران را تحت تاثير قرار دهند، باز بودن تجاري، باز بودن مالي و تورم است. سياست هاي درجه باز بودن مالي و تجاري به عنوان عاملي براي توسعه مالي است كه در آن افزايش درجه باز بودن مي‌‌تواند باعث توسعه يك كشوردر حال توسعه شود. در اين مطالعه به منظور تجزيه و تحليل اطلاعات از داده هاي دوره زماني 1395 تا 1398 براي بانك هاي سپه، رفاه، ملي، صادرات، ملت، سامان، تجارت، پارسيان، كارآفرين، اقتصاد نوين، سينا، صنعت و معدن و پاسارگاد، آزمون هاي ريشه واحد پانلي، آزمون هاسمن، آزمون F ليمر و روش اثرات تصادفي در داده هاي پانلي استفاده شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه از بين متغيرهاي اثر گذار بر سودآوري نرخ تورم و اندازه بانك اثر منفي، و آزادي تجاري اثر مثبت بر سودآوري بانك هاي تجاري ايران داشته اند از طرف ديگر نتايج نشان دهنده آن هستند كه آزادي مالي نيز اثر منفي و معني‌داري بر سودآوري بانكهاي تجاري در ايران داشته است.