واكاوي احكام تكليفي خدمات زوجه به زوج در امور فراي تمكين و بسندگي آن احكام در تحقق خانواده مطلوب

دو ركن اساسي نظام خانواده، زوج و زوجه هستند كه در نظام فقهي – حقوقي اسلام هر يك حقوق و تكاليف معيني دارند. آنچه از انواع خدمات، اجماعا بر زوجه واجب است، تمكين خاص از همسر است. اما سوال مهمي مطرح است كه ديگر انواع خدمات زوجه داراي چه احكام تكليفي است؟ تا از رهگذر پاسخ به اين سوال از عوامل ناشي از اختلافات خانوادگي، جلوگيري وحدود و مرزهاي وظايف واجب و غير واجب زوجه به خوبي روشن شود. آنچه در واكاوي فقهي در اين مقاله با روش توصيفي – تحليلي به دست مي‌آيد، تفصيل در احكام خدمات غير تمكين است. فقهاي متقدم و معاصر به وضوح بيان مي‌دارند كه خدمات منزلي زوجه شرعا بر زن واجب نيست و انجام آنها از حقوق زوج بر زوجه نيست. اما در مسئله نگهداري و تربيت فرزندان مشترك زوجين، آنجا كه تحت عنوان حضانت مي‌گنجد، سه نظر ميان فقها و حقوق دانان مطرح است. اول: تكليف و واجب مي‌باشد. دوم: حضانت را صرفا حق و آن را قابل اسقاط مي‌داند. سوم: نظر قانون مدني است كه حضانت را هم حق و هم تكليف ابوين مي‌شمارد. و در مسئله شيردهي اكثر فقهاي اماميه به عدم وجوب آن اتفاق نظر دارند و تنها اسقاي لباء در سه روز اول را واجب مي‌شمارند. بسياري از فقها حكم وجوب اطاعت زوجه از زوج را در استمتاع و مقدمات آن و اذن زوج در خروج از منزل مي‌دانند نه در فرمان به انجام كار در امثال خانه و مزرعه .