طراحي مدل تعالي توليد پاك‌تر با استفاده از تركيب رويكرد‌هاي كيفي فراتركيب و نظريه‌ي برخاسته از داده‌ها

Designing a Cleaner Production Excellence Model Using Combined Quality Approaches Meta synthesis and Grounded Theory

امروزه مدل‌هاي مختلفي جهت بهبود عملكرد محيط‌زيستي سازمان‌ها ارائه مي‌شود كه در بين آن‌ها مدل توليد پاك‌تر از استقبال قابل‌توجهي برخوردار است. بااين‌وجود، انتقاد جدي پژوهشگران نسبت به مدل توليد پاك‌تر به نگاه تك‌بعدي آن به فرايند توليد مربوط مي‌شود. ازآنجاكه مدل‌هاي تعالي به ابعاد مختلف عملكردي توجه مي‌نمايد، اين پژوهش درصدد است مدل تعالي توليد پاك‌تر را ارائه نمايد. در اين راستا از دو رويكرد فراتركيب و نظريه‌ي برخاسته از داده‌ها-كه از مدل‌هاي پژوهش كيفي به شمار مي‌روند- به‌صورت تركيبي استفاده‌شده است. براي اين منظور مقاله‌هاي مرتبط با مفهوم توليد پاك‌تر استخراج گرديد؛ و پالايش‌هاي لازم –بر اساس رويكرد فراتركيب- در بين 2607 مقاله استخراج‌شده انجام شد. به‌اين‌ترتيب 29 مقاله باقي ماند؛ و در پايان، اين مقاله‌ها با استفاده از رويكرد نظريه‌ي برخاسته از داده‌ها مورد تحليل قرار گرفتند. در مدل تعالي حاصل، شرايط علّي، مقوله‌هاي اثرگذار و همچنين پيامدهاي توليد پاك‌تر بيان‌شده است. به اين صورت كه مواردي مانند قوانين و استانداردها از علل اهتمام سازمان‌هاي به توليد پاك‌تر مي‌باشد؛ و براي استقرار آن در سازمان نيز راهبردهايي از جمله طراحي محصول آموزش را بايد به كاربست. در اين راستا عواملي مانند دولت، مدير و كاركنان نقش آفريني مي‌كنند؛ و برآيند اين تأثيرات ميزان دستيابي به پيامدهاي زيست‌محيطي، اجتماعي و اقتصادي توليد پاك‌تر را تعيين مي‌نمايد. در مدل حاصل علاوه بر توجه به فرايند توليد، ابعاد گسترده ديگري نيز مطرح‌شده است كه در اجراي مفهوم توليد پاك‌تر در سازمان اثرگذار هستند؛ و درواقع اين مدل نگاهي بسيار جامع‌تر به توليد پاك‌تر ارائه نموده است