كاربرد نظريه هاي ارتباطي- اقناعي در ارتقاي فرهنگ ايمني در برابر زلزله

عدم آگاهی هاي لازم در مورد زلزله و دانش زمین لرزه و نیز عدم باور عمومی به این مقوله كه می توان با آگاهی و بكار بستن اصول ایمنی، خسارات و آثار سوء ناشی از زلزله را به حداقل رسانده و كاهش داد؛ از جمله مواردي است كه در پی وقوع هر زلزله همواره هزینه هاي مادي و معنوي بیشماري بر كشور تحمیل می كند. اصلاح این نگرش و ایجاد باورها و رفتارهاي جدید در اذهان عمومی، می تواند به مقدار قابل ملاحظه اي این خسارات را كاهش داده و سبب افزایشایمنی كشور در برابر زلزله شود. در این راستا بهره گیري از شیوه هاي ارتباطی و اقناعی، یكی از موثرترین روشهایی است كه می تواند بر افراد جامعه اثر گذاشته، در آنها تغییراتی ایجاد نموده و مردم را به سوي انجام یك عمل و یا منع از انجام عملی سوق دهند. براي اینكه بتوان در مردم تغییراتی رفتاري ایجاد نمود، در وهله اول باید نگرش آنها را در مورد یك موضوع خاص مورد بررسی قرار داده و در صورت لزوم در آن تغییر ایجاد نمود. در این نوشتار كه هدف از آن كشف راه هاي مناسب براي تغییر نگرش مردم در زمینه ارتقاي فرهنگ ایمنی در برابر زلزله و اقناع علمی و عملی شان با استفاده از شیوه هاي ارتباطی است؛ دو شیوه از نظریه هاي ارتباطی- اقناعی: استفاده از "جاذبه ترس" و "رویكرد كاركردي كاتز" كه از جمله نظریات اقناعی اي هستند كه می توانند در تغییر نگرش افراد نسبت به موضوع ارتقاي فرهنگ ایمنی در برابر زلزله مورد استفاده واقع شوند، مورد بررسی قرار می گیرند. بدین منظور مطالعه حاضر بر اساس تحقیقی پیمایشی در شهر تبریز بر مردم ،كه در معرض زلزله اهر- ورزقان قرار داشتند، انجام گرفت و زلزله مذكور براي شهروندان تبریز به عنوان "پیام ترس آور" در نظر گرفته شد. نتایج حاصل، حاكی از آن است كه هر چه میزان شدت احساس زلزله بیشتر بوده، میزان آموختن مباحث مربوط به شیوه هاي درست مواجهه با زلزله پس از زلزله مزبور نیز بیشتر شده است.