مطالعه تطبيقي ابعاد توسعه‌ حرفه‌اي معلمان كشور ايران و فنلاند

هدف از انجام اين پژوهش مطالعه تطبيقي ابعاد توسعه حرفه‌اي معلمان در دو كشور ايران و فنلاند است. پژوهش حاضر از نوع تطبيقيِ مورد- محور است كه با استناد به مراحل روش بردي و با اندكي تغييرات، در پي فهم و تفسير رخدادهاي مشخص در تعداد اندكي از موارد بوده و در گروه پژوهش‌هاي كاربردي قرار مي‌گيرد. بدين منظور وجوه اشتراك و افتراق يكي از ابعاد اصلي توسعه حرفه‌اي معلمان – يعني توسعه حرفه‌اي مداوم - مورد بررسي قرار گرفته است. بر اين اساس اطلاعات مورد نياز در‌باره دو كشور از طريق مطالعه اسناد و مدارك كتابخانه‌اي، جستجو در پايگاه‌هاي داده و ترجمه مقالات و گزارش‌هاي موجود در پايگاه‌هاي مذكور گردآوري و تفسير شده‌اند. نتايج به دست آمده بيانگر اين است در نظام تعليم و تربيت ايران بيش از اين كه بر نحوه گزينش و جذب دانشجويان در دوره تربيت معلم و كارورزي‌هاي باليني كارآمد در اين دوره تأكيد شود، از مشوق‌هاي بيروني با مبنايي رقابتي نظير نظام رتبه‌بندي و ارتقاء شغلي معلمان، ايجاد نظام ارزيابي صلاحيت معلمان و فعاليت‌هايي چون كسب رتبه‌هاي برتر در جشنواره‌ها جهت توسعه حرفه‌اي مستمر معلمان استفاده مي‌شود، در حالي كه در نظام تعليم و تربيت فنلاند رقابت جايگاهي نداشته و دانش‌آموز و معلمي تحت عنوان برتر انتخاب نمي‌شوند. فرايند جذب دانشجو در دوره تربيت معلم فنلاند بيشتر حول توانمندي‌هاي علمي و پژوهشي افراد است، به گونه‌اي كه متقاضيان ورود به حرفه معلمي بايد حائز توانمندي‌هاي پژوهشي گسترده بوده و توانايي تدريس آن‌ها احراز شده باشد. اين فرآيند در كشور ايران منحصر به پذيرفته شدن در آزمون كتبي و مصاحبه‌هايي است كه صلاحيت علمي و اعتقادي متقاضيان را مي‌سنجد. به نظر مي‌رسد كه نحوه گزينش و جذب افراد براي حرفه معلمي و همچنين استفاده از رويكرد پژوهش محور در نظام تربيت‌معلم فنلاند سبب شده است كه توسعه حرفه‌اي مداوم معلمان در فنلاند بيش از اين كه منوط به اجراي مشوق‌هاي بيروني باشد، متكي به انگيزه‌هاي دروني بوده و معلمان خود مسئوليت توسعه حرفه‌اي خويش را بر عهده گيرند.