اصول طراحي فضاهاي باز دانشگاهي بر پايه رويكرد ادراك بصري

Design principles of university open spaces based on visual perception approach

دانشگاه ها محيطي براي يادگيري، آموزش، تحقيق و پژوهش هستند كه در كنار آن فعاليت هاي متعددي بين افراد دراين محيط ها شكل ميگيرد. اما با توجه به ارزيابي هاي انجام شده، بخش اعظمي از اين محيط را دانشكده ها و ساير فضاهاي بسته تشكيل داده است و بيشتر توجهات طراحان معطوف به فضاهاي بسته است. و در اين ميان، فضاهاي باز، تنها نقش جداكننده فضاها از هم، نوردهي و يا گذر و دسترسي را دارند. در صورتي كه اين فضاها هم ميتوانند در پيشبرد اهداف دانشگاهها، نقش بسيار مؤثرتري داشته باشد. از طرف ديگر فضاي بازدانشگاه به عنوان بستري براي فعاليت هاي دانشجويان، بايد قابل درك باشد و به لحاظ ادراكي براي استفاده كنندگان داراي ارزشهاي بصري هم باشند. ارزش هاي بصري مهم ترين بخش از كيفيت هاي محيطي را تشكيل مي دهند. لذا هدف از اين پژوهش، بررسي و ارائه ي معيارهايي براي طراحي فضاهاي باز دانشگاهي براساس شناسايي نوع و نحوۀ ارتباط ابعاد مختلف ادراك بصري منظر باز دانشگاهي در جهت ارائه راه حل هايي براي حضور بهتر و با كيفيت تر دانشجويان در فضاهاي بازدانشگاه مي باشد. روش اين تحقيق با استفاده از مطالعات كتابخانه اي با رويكرد تحليل محتوا انجام شده است كه در آن به جمع آوري داده ها ازطريق بررسي منابع و متون موجود، دستاوردهاي پژوهشهاي پيشين و ديدگاه صاحب نظران در حوزه طراحي فضاي باز دانشگاهي صورت گرفته است. نتايج حاكي از اين است كه در بحث ارزيابي عوامل موثر بر ادارك بصري، براساس فراواني تكرار آنها در تحليل هاي انجام شده، «عوامل كالبدي» موثرين عامل و «اصول زيباشناختي»، «عوامل محيطي» و «متغيرهاي كلان پيكربندي» به ترتيب ديگر عوامل تاثيرگذار بر ادراك بصري مي باشد. و در ميان معيارهاي عوامل كالبدي، «خوانايي» مهم ترين معيار تاثيرگذار مي باشد. لذا طراح بايد بدان توجه كرده و درنهايت با توجه به اين معيارها، راهكارهايي جهت طراحي فضاي باز دانشگاه ارائه دهد.