كاربرد نانوفناوري در تشخيص آفلاتوكسين در فرآورده هاي لبني

در صنايع لبني از تركيبات نانو براي غني سازي محصولات، بهبود كيفيت، افزايش ماندگاري، بهبود ايمني و سلامت محصول و بسته بندي محصولات استفاده مي شود. مايكوتوكسين ها تركيباتي با ساختار هاي شيميايي متفاوت و وزن مولكولي كوچك مي باشند. اين تركيبات متابوليت هاي ثانويه قارچ ها هستند، كه در شرايط گرم و مرطوب توليد مي شوند و در طبيعت به طور گسترده وجود دارند. آفلاتوكسين ها سمي ترين نوع مايكوتوكسين مي باشند. آفلاتوكسين ها توسط سه نوع آسپرژيلوس به نام هاي آسپرژيلوس فلاووس، آسپرژيلوس پارازيتيكوس و آسپرژيلوس نوميوس توليد مي شوند. آفلاتوكسين ها سرطان زا، جهش زا و بسيار سمي هستند و در غلظت هاي پايين باعث آلودگي اجتناب ناپذير محصولات مي شوند. آفلاتوكسين ها بسيار پايدار بوده و توسط فرايند هاي حرارتي از بين نمي روند. با توجه به بيماري زايي آن ها، در كشور هاي مختلف مقرارت سختگيرانه اي براي مقدار مجاز اين تركيبات در فرآورده هاي لبني وجود دارد. آفلاتوكسين B1 رايج ترين نوع آفلاتوكسين مي باشد كه براي حيوانات شيرده مضر است. آفلاتوكسينM1 از مشتقات آفلاتوكسين B1 مي باشد، كه در محصولات لبني مشاهده مي شود و سميت اين نوع از پيش ساز آن كمتر است. از آنجا كه مصرف لبنيات توسط افراد زياد است، پس احتمال آسيب به سلامت انسان از طريق فرآورده هاي لبني بالاست. در اندازه گيري آفلاتوكسين، با مشكلات زيادي از جمله زمان طولاني آناليزها و هزينه بالاي لوازم مورد نياز مواجه هستيم. براي غلبه بر اين مشكلات بايد روش هاي سريع، كم هزينه و ساده ايجاد كنيم. نانو مواد به دليل كارايي بالا و خواص منحصر به فرد خود براي تشخيص انتخابي و سريع آفلاتوكسينB1 كاربرد دارند. از نانو ذرات فلزي، نانوذرات و نانو لوله هاي كربني، نانو مواد مغناطيسي و نانو ذرات هيدروكسيدي براي تشخيص آفلاتوكسين استفاده مي شود. در سال هاي اخير استفاده از نانو حسگرها براي تشخيص سموم غذايي و ساير آلاينده ها اهميت زيادي پيدا كرده و توجه عموم به آن ها جلب شده است. تركيب نانوذرات با حسگر هاي زيستي مي تواند باعث بهبود عملكرد و كارايي آن ها شود. اين حسگرها محدوديت هاي تكنيك هاي مرسوم شناسايي آفلاتوكسين را ندارند و به تشخيص سريع و حساس آفلاتوكسين كمك مي كنند.