بررسي تأثير روانگرايي بر روي خطوط لوله مدفون در حين زلزله با مطالعه موردي زلزله 2013 شهر دشتي بوشهر

یكی از اصلیترین آموزههاي بدست آمده از زلزلههاي گذشته نیاز به برنامهریزي لرزهاي براي شریانهاي حیاتی میباشد تا بتوان با لوازم و سیستم پشتیبانی مناسب نسبت به تعمیر و ترمیم سریع شریانهاي حیاتی اقدام نمود. در زلزلههاي گذشته به علت مشكلات زیادي كه در خطوط انتقال آب و فاضلاب، برق و گاز به وجود آمد، شاهد بسیاري از مشكلات مانند قطعی آب و برق و یا انفجار بودیم. آسیب پذیري خطوط لوله مدفون تحت روانگرایی ناشی از زلزله در حین برخی از زلزلههاي گذشته مشاهده شده است و گزارشهاي جامعی از این رخداد وجود دارد. روانگرایی یكی از دلایل اصلی بروز اختلال در خطوط لوله مدفون در حین زلزله میباشد. شرایط لازم براي رخ دادن این پدیده خاك ماسهاي سست، لایه ماسهاي اشباع، و شدت زلزله میباشد. به دلیل این حقیقت كه سازه خط لوله با سایر سازهها بسیار متفاوت میباشد (طویل بودن و داشتن جرم كم) براساس نتایج زلزلههاي گذشته و مقایسه آن با سایر سازهها مشاهده میشود كه در صورتی كه پارامترهاي موثر در روانگرایی مانند شدت زلزله و لایه خاك نامتراكم و سایر عوامل مخرب مانند نشست خاك قابل توجه باشند، روانگرایی براي خطوط لوله مدفون خطرناك میباشد. هدف این تحقیق مطالعه عددي خطوط لوله مدفون تحت تأثیر روانگرایی با مطالعه موردي زلزله سال 2013 شهر دشتی استان بوشهر (ایران) با بزرگاي 6.1 در مقیاس ریشتر میباشد. طی این زمین لرزه سیستمهاي توزیع آب و برق شهر قطع شدند و خطوط انتقال آب خسارت شدیدي را به علت روانگرایی متحمل شدند (محمد تاتار، گزارش پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی). در این تحقیق مقایسهاي بین تغییرمكان و كرنش خط لوله پلی اتیلن انتقال آب در منطقهاي كه تحت تأثیر زلزلهاي با مشخصات زلزله شهر دشتی قرار گرفته و مناطقی كه خارج از محدوده زلزله میباشند صورت گرفت كه نتایج بدست آمده از بحرانی شدن و حتی شكست خط لوله در بعضی نقاط در منطقه تحت زلزله حكایت میكند. همچنین در ادامه مقایسهاي بین شرایطی كه وزن خاك روي لوله درنظر گرفته شود و یا از آن صرف نظر شود صورت گرفته است كه نتایج نشان دهنده اثر مثبت وزن خاك روي لوله جهت كاهش تنش و تغییرمكان میباشند.