مديريت ريسك و بيمه باغباني در ايران و جهان

عضو هیئت مدیره صندوق بیمه كشاورزی - چكیده فعالیت در بخش كشاورزی به علت اتكای زیاد به طبیعت و وابستگی آن به عوامل و شرایط جوی و محیطی، فعالیتی همراه با ریسك محسوب می شود. تولید كنندگان این بخش همواره با خسارات ناشی از بروز حوادث قهری و بلایای طبیعی روبه هستند و زندگی اقتصادی آنها در معرض خطرات جدی قرار دارد، به طوری كه این امر موجب می شود كشاورزان ، باغداران و بطور كلی بهره برداران همواره نگران بازپرداخت هزینه های مختلف تولید و حتی هزینه های ضروری زندگی و معاش خود باشند. از این رو بقا و دوام فعالیت های تولیدی در این بخش نیازمند حمایت های جدی از تولیدكنندگان و سرمایه گذاران این بخش است. در بین سیاست های مختلف حمایتی، بیمه محصولات كشاورزی، به عنوان راه حل مفید و مناسب جهت مقابله با این خطرات همواره مورد توجه و تاكید بوده است. بر اساس گزارش 5145 فائو سهم بلایای آب وهوایی نظیر سیل، خشكسالی و طوفان 55 درصد از كل خسارت وزیان دربخش كشاورزی است. از 88 بلایای بررسی شده 19 درصد خسارت و زیان در زیربخش محصولات كشاورزی و 99 درصدآن در بخش دام می باشد . صندوق بیمه كشاورزی ایران در حال حاضر برای بخش باغبانی فعالیت های خود را در سه سبد بیمه ای محصولات باغی ) 15 مورد( و تنه درختان باغی ) 45 مورد( فعالیت خود را گسترش داده است. بر اساس گزارش سال 5141 بانك جهانی ایران جزء ده كشور برتر در بیمه كشاورزی است ودر آسیا جزء سه كشور برتر می باشد. همچنین براساس همین گزارش از نقطه نظر ضریب نفوذ بیمه در آسیا پس از ژاپن در رتبه دوم قرار دارد . از نظر حق بیمه دریافتی و غرامت پرداختی بیمه باغبانی بزرگترین سهم را در سبد بیمه محصولات كشاورزی كشورمان به خود اختصاص داده است. در طول سالهای اجرای بیمه همواره محصولات مختلف باغی از عوامل خطر مختلف خسارت دیدهاندكه بیشترین خسارتهای وارده به باغات كشور ناشی از عامل خسارت سرما و یخبندان بوده كه بیش از 55 % غرامتهای پرداختی را به خود اختصاص داده است و سپس عامل خطر بارانهای مداوم و بیموقع، خشكیدگی خوشه خرما در رتبههای بعد قرار دارند. منابع ریسك در كشاورزی متنوع بوده و می توان به ریسك تولید، ریسك قیمت یا بازار ، ریسك مالی ، ریسك نهادی ، ریسك انسانی و غیره اشاره نمود. بسته به نوع ریسك ، شناخت از ریسك و دركی كه بشر از ریسك ها دارد برخوردهای مختلفی با آن می نماید كه می توان به پیشگیری از ریسك ، تعدیل ریسك ، پذیرش ریسك، اجتناب از ریسك ، انتقال ریسك ، مدیریت و كاهش ریسك در باغات نام برد. رتبه بندی ریسك تولید ناشی از عوامل قهری در باغات بیمه شده كشور نشان می دهد كه استان های اردبیل وكردستان بیشترین ریسك تولید محصول را در كشور دارا هستند و كمترین ریسك به ترتیب مربوط به استان های مازندران و مركزی می باشد. همچنین صندوق بیمه جهت كاهش ریسك و توجه به ضرورت مدیریت در بخش باغبانی بیمه های پوششی را درمحصولات اصلی پیش بینی نموده است. مدیریت ریسك یك روش فعال و پیشگیرانه است كه به منظور كاهش وقوع اثر ریسك اجرا میگردد به عبارت دیگر مدیریت ریسك به معنی حذف خطر نیست. زیرا خطرها به رغم همه اقدام های پیشگیرانه و احتیاط هایی كه صورت میگیرد ، گاهی خسارت های زیانباری پدید میآورند ، بنابراین آنچه اهمیت دارد ، رفتاری است كه كشاورزان و باغداران باید در هنگام روبه رو شدن با خطر از خود نشان می دهند ، این رفتارها باید به گونه ای باشد كه نگرانی ها و احساس ناامنی كشاورزان را كاهش دهد یا از بین ببرد. كلمات كلیدی : بیمه باغبانی، ریسك در بیمه باغبانی، بیمه باغبانی در ایران، ، ، مدیریت ریسك