بررسي چگونگي تغذيه درياچه بزنگان به كمك سد زيرزميني طبيعي

به طور كلي هر سازهاي كه در مسير جريان آب زيرزميني احداث شده و باعث جمعآوري و ذخيره آب در سطوح زير زمين گردد نوعي سد زيرزميني محسوب مي شود. گاهي ممكن است در مسير يك رودخانه يا آبراهه در اثر بالا آمدگي سنگ بستر، يك مانع طبيعي در برابر جريانهاي آب زيرزميني ايجاد گردد [ 1]. اين پديده كه با افزايش سطح ايستابي همراه مي شود موجب شكل گيري يك سد زيرزميني طبيعي مي گردد. درياچه بزنگان در فاصله 128 كيلومتري شرق مشهد و در شهرستان سرخس جاي دارد. اين درياچه از سال 1385 به عنوان اثر طبيعي ملي ثبت شده و زير نظر سازمان حفاظت محيط زيست قرار دارد. مساحت حوضه آبريز تغذيه كننده درياچه بزنگان به وسيله 18 كيلومتر مربع مي باشد. مقدار بارش ساليانه در حوضه آبريز تغذيه كننده درياچه / محاسبه گرديد كه مقدار آن برابر 5 GIS 1361 ) برابر 292 ميلي متر در سال بوده و ميزان تبخير از سطح آزاد آب در اين حوضه - بزنگان (براي دوره آماري 25 ساله: 1386 4 ميليون متر مكعب در سال مي باشد [ 2]. اين درياچه در / 1619 ميلي متر در سال است. حجم بارندگي در حوضه آبريز در حدود 5 سال هاي اخير به علت كاهش بارندگي و برداشت از منايع تغذيه كننده آن با افت سطح آب روبرو بوده است. از اين رو شناخت چگونگي تغذيه درياچه بزنگان مفيد به نظر مي رسد. منابع تغذيه آبي اين درياچه را تعدادي چشمه سطحي و عمقي و بارندگي هاي سالانه تشكيل مي دهد . از ديد زمين شناسي منظور از سد زيرزميني طبيعي كه بر روي تغذيه درياچه بزنگان موثر است سازندهاي نيزار و كلات مي باشد. اين سازندها كه در بالا دست (جنوب غربي) درياچه قرار دارند، جريان آب زيرزميني را كه در آبرفت بالا دست وجود دارد متوقف كرده و موجب افزايش سطح آب زيرزميني مي شوند