روش شناسي شناخت علوم انساني از منظر فطرت

در این مقاله ابتدا به بررسی مبانی علوم انسانی غربی و اسلامی كه نشات گرفته از دو دیدگاه متفاوت مادی گرایانه و الهی به انسان می باشد، پرداخته شده و علل پدید آمدن نظریات مختلف در هر دو دیدگاه مورد چالش قرار گرفته است. روحیات شخصی فرد اندیشمند و شرایط محیطی و اجتماعی حاكم بر او باعث بروز نظریات علمی متعدد در دیدگاه ماتریالیستی شده و عواملی همچون حمایت های حكومتی و مسائل سیاسی در پیشبرد و پیاده سازی این نظریات نقش اساسی ایفا كرده اند. از طرف دیگر در دیدگاه الهی و تئوریزه كردن علوم انسانی بر مبنای اسلام به دلیل عدم وجود یك روش و الگوی جامع به منظور استخراج نظرات اسلام در خصوص ابعاد مختلف علوم انسانی و نحوه تبدیل آیات و روایات اهل بیت معصومین ( علیهم السلام ) به گزاره های علمی تاكنون دیدگاه های بسیار متفاوتی از زوایای مختلف به این مهم شده كه باعث تشتت افكار و عدم نتیجه مطلوب در این امر شده است. استنباط دین و تئوره ریزه كردن علوم انسانی از طریق «فطرت» به عنوان یك الگوی جامع و مدل عملیاتی معرفی می گردد و نحوه نیل به علوم انسانی اسلامی از این طریق موردبحث قرار می گیرد. به طوری كه شكوفایی فطرت از طریق تزكیه نفس به عنوان یك مدل كاربردی مطرح شده كه نتیجه آن شناخت حقیقی ابعاد وجودی انسان در تمامی شئون رشد و تكامل او به سمت انسان كامل است. از این روست كه قرآن در ذیل سوره «العصر» به منتهی شدن ایمان به عمل صالح تذكر می دهد و طبق آن، علوم انسانی اسلامی باید منتج به عمل صالح گردد تا بتواند نتیجه مطلوب در عرصه های مختلف را حاصل گرداند. لذا شناخت انسان در تمامی ابعاد، قوا و افعال باعث می شود در گستره هستی به راحتی به تحلیل و تئوریزه كردن ابعاد وجودی خود در همه وجوه زندگی، از جمله وجه مدیریت، جامعه شناسی، روانشناسی و ... بپردازد و به تولید نظریات علمی با این مبنا روی آورد و همچنین احكام علمی به دست آمده از طریق شناخت فطری به علت مبتنی بودن بر حقیقت انسان برای تمامی اعصار و انسانها قابلیت صدق دارد.