مقايسه نقشمايه پرنده در آثار فلزي دوران ساساني با قرون اوليه هجري تا سلجوقي تبرستان

پرندگان جاندارانی هستند كه همواره مورد توجه مردمان در طول تاریخ بشري بوده و مظهر قدرت و نمادین بودند. در نواحی شمالی ایران بهویژه تبرستان(مازندران و گلستان) آثار فلزياي در گوشه و كنار موزههاي استانی مشاهده شده كه با نگاهی عمیق تر پی به وجود تفاوتهایی از لحاظ نقوش پرندگان بكار رفته بر روي آنها در دوران ساسانی تا سلجوقی این خطه می بریم كه به نظر می رسد این امرریشه در باورهاي مردمان این منطقه داشته است.اصلی ترین سؤالات این پژوهش آن است كه مهمترین پرندگان نقش بسته در آثار فلزي تبرستان شامل چه پرندگانی است و مهمترین مفهوم نمادین آنها چیست؟ و مهمترین تفاوت میان نقش پرنده در دوران ساسانی با دوران اسلامی در چیست؟طبق بررسیهاي اولیه بهنظر میرسد كه در میان نقشمایهها از دوران ساسانی تا دوران اسلامی عقاب، طاووس و خروس از فراوانی بیشتري برخوردار بوده و معناي نمادینی از اقتدار، قدرت، رستاخیز و فناناپذیري كه با اعتقادات و باورهاي مردمان این خطه عجین شده را در بردارند. در دوران ساسانی بیشنر این نقوش بر روي بدنه داخلی یا خارجی شی حك شده اند ولی در دوران اسلامی علاوه بر نقش بستن طرح بر روي بدنه اصلی، فرم كلی پرنده به صورت حجمی مستقل به شی الحاق می شود كه مهمترین تفاوت ظاهري در كاربرد نقش پرنده در دوران ساسانی و اسلامی را نمایان می سازد. هدف اصلی این پژوهش مستند نگاري، شناسایی، معرفی و یافتن معانی نمادین نهفته دراین آثار میباشد. اطلاعات اولیهي این پژوهش به صورت میدانی و كتابخانهاي است و به شیوهي توصیفی- تحلیلی شرح داده شده است.