امكان سنجي و جانمايي احداث سدهاي زيرزميني جهت حفاظت آبخوان ساحلي درياچه اروميه

نیاز روزافزون به منابع آب جدید و نیز محدودیت منابع آب، باعث افزایش برداشت غیر مجاز از منابع آب زیرزمینی شده است. از جمله پیامدهای این پدیده، هجوم آب شور به سوی منابع آب شیرین زیرزمینی واقع در مجاورت دریاها است. در این راستا استفاده از سدهای زیرزمینی حفاظتی در حفظ و بهرهبرداری بهینه از منابع آب زیرزمینی نقش قابل توجهی ایفا مینماید. سدهای زیرزمینی حفاظتی با شرط وجود آبخوان و با هدف محافظت آن و فراهم آمدن شرایط بهرهبرداری بهینه احداث می- شوند. مهمترین مشكل در توسعه و احداث سدهای زیرزمینی پیچیدگی تعیین مناطق مناسب احداث آن میباشد. استفاده از قابلیت بالای GIS در تحلیل دادههای مكانی به ویژه در مدلسازی لایه اطلاعاتی كمك بسزایی در انتخاب بهترین مكان جهت احداث سدهای زیرزمینی دارد. دشت انزل واقع در شهرستان ارومیه دارای 04 روستا است كه در بیشتر فصول سال تنها منبع تأمین آب كشاورزی آنها منابع آب زیرزمینی میباشد و به دلیل قرار گرفتن در ساحل دریاچه ارومیه در زمینه آب كشاورزی با یكسری محدودیتهایی مواجه شده است. در این تحقیق بر اساس محدودیت ها و قوانین موجود در زمینه احداث سد زیر زمینی و با استناد به منابع و مقالات، شیب های زیر 5 درصد و عمق آب زیرزمینی كمتر از 14 متر جهت ساخت سد زیرزمینی، حریم 544 متر برای چاه، 524 متر برای قنات و 144 متر برای گسل در نظر گرفته شد و اراضی زراعی نیز به عنوان محل مصرف تعیین شد. نقشههای شیب، عمق آب زیرزمینی، فاصله از محل مصرف، فاصله از چاه، فاصله از قنات و فاصله از گسل در محیط GIS تهیه گردید. سپس با توجه به محدودیتها و قیدهای شرطی، هر یك از لایهها كلاسهبندی شدند. بسته به اهمیت هر لایه، با استفاده از روش AHP به آنها وزن داده شد و با روی هماندازی لایهها در GIS نقشه نهایی ترسیم و با تطبیق میدانی اولویتبندی گردید و نهایتاً نقشه محدودههای مناسب برای سد زیرزمینی حفاظتی در ساحل دریاچه ارومیه مشخص شد.