ضرورت استفاده از GIS در برنامه ريزي فضايي

آمایش سرزمین « تنظیم رابطه بین انسان، فضا و فعالیت های انسان در فضا» تعریف می شود، در واقع آمایش سرزمین به جمعیت و فضا، مدیریت فضا شامل نظام شهری، آبادیها، نظام شبكه های ترابری میان شهر و روستا و نظام نواحی كه میبن كاربرد زمین توسط فعالیت هایی مانند كشاورزی، جنگلداری، مرتعداری، صنعت و معدن است اشاره دارد. از سویی عدم وجود یك مجموعه یكپارچنه اطلاعات توصیفی و مكانی از منطقه نقصانی است كه در زمان مطالعه و برنامه ریزی توسط مدیران احساس می شود و از سویی دیگر انتخاب فاكتورهای متعدد برای برنامه ریزی و مدیریت بهینه سرزمین سبب تعدد لایه های اطلاعاتی شده و كوششها برای یافتن راه حلی مناسب برای تحلیل بر روی تعداد زیاد لایه های اطلاعاتی و اخذ نتیجه صحیح، تصمیم گیران را به سمت و سوی استفاده از سیستمی سوق می دهد كه علاوه بر دقت بالا از نظر سرعت عمل و سهولت انجام عملیات در حد بالایی قرار داشته باشد. یكی از بهترین راه حل ها برای حل مسئله مذكور، استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (System Geographical Information) می باشد. به همین دلیل پیاده سازی GIS در مقیاس مناسب كه اطلاعات كامل منطقه را همراه با نقشه جغرافیایی كه نشان دهنده مكان واقعی عوارض از جمله گستره شهرها، مكان روستاها، مسیر جاده ها، خطوط آهن، رودخانه ها و ... را در خودجمع آوری كرده باشد الزامی است. با در اختیار داشتن این اطلاعات در یك مجموعه و در قالب مناسب شامل اطلاعات مكانی و توصیفی، GIS به عنوان یك ابزار توانمند در دست مدیران و برنامه ریزان باعث دقت در تصمیم گیری، كاهش زمان و صرفه جویی بسیار در هزینه ها می گردد. سیستم های اطلاعات جغرافیای، كه از این پس از آن تحت عنوان GIS یاد می كنیم، به طور گسترده ای قابلیت به كارگیری در برنامه ریزی فضایی را دارا می باشد. این مقاله سعی دارد كاربردها و قابلیتهای GIS را در تهیه نقشه های مورد نیا از قبیل نقشه های كاربری اراضی، شیب، نواحی مستعد كشاورزی، نیمه مستعد و ... و تحلیل و برنامه ریزی بر روی این لایه ها كه به صورت كاربردی در استان آذربایجان شرقی به كار گرفته شده است ارائه دهد.