طراحي و تبيين الگوي توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاري ايران

هدف : تحقیق حاضر با عنوان «طراحی و تبیین الگوی توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری ایران بخشی از یك گزارش پژوهشی است كه در صدد سنجش اثرات مستقیم و غیر مستقیم برنامه های توسعه صادرات - كه توسط دولت وضع می شود - و عوامل محیطی درونی و بیرونی بر عملكرد صادراتی بنگاه های صادر كننده است. روش : در این پژوهش برای شناسایی و تبیین الگوی توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری از رویكرد تركیبی - اكتشافی استفاده شد. پس از مصاحبه عمیق با 14 نفر از خبرگان صادرات در مناطق آزاد تجاری و به كار گیری فن تحلیل محتوا كیفی و استفاده از فنون كدگذاری باز و محوری، عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری به همراه عوامل و شاخص های مربوط به هر كدام از آن ها استخراج گردید. سپس پرسشنامه از لحاظ روایی و پایایی از طریق تكنیك های آماری مورد تأیید قرار گرفت. پرسشنامه نهایی در اختیار 210 بنگاه اقتصادی فعال در این مناطق قرار گرفت. مدل نهایی توسط نرم افزار LISREL8.54 مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها : از مدل پیشنهادی تحقیق 69 شاخص در 8 عامل فرعی و 2 عامل اصلی برای توسعه صادرات استخراج و گزارش گردید. لذا محقق به یك الگوی نظری آزمون شده - با ویژگی های جامع بومی - دست یافت. در این مدل به عواملی از جمله ویژگی های محیط خرد، ویژگی های محیط كلان، ساختار صادراتی مناطق آزاد تجاری، منابع قابلیت های سازمانی، قابلیت ها و شایستگی های مدیریت، استراتژی رقابتی و استراتژی های بازاریابی صادراتی در دو عامل اصلی محیط و شركت توجه شده است.