« حاكم » در اصول فقه و اصل چهارم قانون اساسي

اصل چهارم قانون اساسي يكي از اصول فرادستوري است كه بر همه قوانين و مقررات نظام جمهوري اسلامي ايران حاكم است. با توجه به رويكردهاي غالب در تفسير اصول قانون اساسي و كلمات و عبارات اصل چهارم ميتوان به اين نتيجه مهم مصطلح در اصول فقه باز مي گردد، به اين معنا كه يكي از دو « حكومت » در اين اصل به معناي « حاكم » دست يافت كه واژه دليل در موضوع دليل ديگر يا در محمول آن به نحو توسعه يا تضييق، تصرف كند. با در نظر گرفتن اين معنا، همه اصول قانون اساسي و همچنين ساير قوانين و مقررات با توجه به اين اصل تفسير و معنا ميشوند. به عبارت ديگر اين اصل ناظر بر ساير اصول قانون اساسي و قوانين و مقررات ديگر است و لذا هر جا در دايره شمول اصلي از اصول قانون اساسي يا قانون و مقررهاي ابهام يا ترديدي وجود داشت، لازم نيست به دنبال مخصص يا قيدي براي آن بود، بلكه ميتوان با مراجعه به اصل چهارم، دايره شمول آن را توسعه يا تضييق داد.