بررسي ساز و كارهاي خنثي سازي جرائم راهنمايي و رانندگي ( مطالعه اي درباره تيپ شاسي توجيه تخلف

چكیده عدم رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی از جمله هنجارشكنی هایی است كه به شكل روزمره در رفتارهاي ترافیكی ایرانیان مشاهده میشود. آنچه كه در نهایت امر امكان بروز چنین رفتاري را فراهم می آورد توجیه آن از طرف متخلف با هدف كاستن از بار فشارهاي احتمالی آن است. مسأله آن است كه بسیاري از ایرانیان در هنگام تخلف از هنجارشكنی خود اطلاع دارند ولی توجیهاتی بكار می گیرند تا انجام آنرا براي خود راحت نمایند. در این تحقیق با استفاده از نظریه خنثیسازي متزا و سایكز، شكلهاي مختلف توجبه اعمال متخلفانه رانندگان مورد بررسی قرار گرفت. نظریه خنثیسازي اشاره به این دارد كه متخلفان رفتار خود را در قالبی همسو با ارزشها و هنجارهاي مرسوم جامعه توجیه میكنند تا پیامدهاي واكنش اجتماع را خنثی كنند و از فشار آن بر خود بكاهند. بر طبق این نظریه پنج عامل مهم در رابطه با توجیه تخلفات از دیدگاه رانندگان شامل انكار مسئولیت، انكار آسیب، انكار وجود قربانی، سرزنش سرزنش كنندگان و ادعاي وفاداري به دیگران (توسل به ارزشها) مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش كیفی بوده و با استفاده از تكنیك مصاحبه عمیق با 25 راننده متخلف گفتگو شد. یافتههاي این تحقیق نشان میدهند كه اصلی ترین تكنیك مورد استفاده در میان پاسخگویان، انكار مسئولیت است. پس از تكنیك انكار مسئولیت، تكنیكهاي ادعاي وفاداري به دیگران و سرزنش سرزنش كنندگان به ترتیب از اهمیت بیشتري برخوردار بودهاند. كلید واژه : ،