جايگاه اختيار و آزادي از ديدگاه اسلام

سخن از آزادي از آن جهت اهمیت دارد كه گروهی بر این پندارند كه دین با آزادي ناسازگاري دارد و از آنجا كه آزادي ارزش انسانی و فرادینی دارد، نمیتوان آن را به چهارچوب درآورد و مرزهایی براي آزادي اندیشه و عقیده و بیان ترسیم كرد و خط قرمز قرارداد. دین اسلام باید و نبایدهایی دارد از این رو انسان دینمدار، با انتخاب دین براي برخی رفتارهاي خود، محدودیتی ایجاد میكند. اما با این حال، تلخی این محدودیت در رسیدن به جامعهاي كارآمد، ارزشمدار، امین و هویتمند، شیرین مینماید. وقتی توجه به دین و انتخاب آن در زندگی بشر مورد توجه و تایید قرار گرفت، با نیروي تعقل و بدون اصرار، تعصب و غرض ورزي، باید به مطالعه ادیان پرداخت، تا بتوان كاملترین دین را در رسیدن به كمال واقعی اتخاد نمود. اسلام، با احترام به اختیار انسان، با سفارش به علمآوري، انسان را به مدد نیروي تعقل رها نمیسازد. بلكه با احكام پویاي دین، هدایت او را در دست میگیرد. تعالیم اسلام، همواره توجه صرف به مسائل مادي و غریزي را نكوهش كرده، آنرا حیوانیت برشمرده، توجه به مسائل غیرمادي ماورائی را در زندگی مدنظر قرار می دهد.