مطالعه و ارزيابي اثرات زيست – محيطي انحلال نمكو فرار آب از سد مخزني آرباتان درآذربايجان شرقي

در مقاله حاضر عوارضزیست - محیطی ناشی از فرارآب و تخریب سد مخزنی آرباتان واقع در استان آذربایجان شرقی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. ساختگاه این سد در 50 كیلومتري شمالشرق تبریز واقع شده و گنجایشنهایی مخزن آن 27 میلیون مترمكعب در نظر گرفته شده بود. آب سد نیز از طریق یككانال بتونی به طول 26 كیلومتر از سرشاخه هاي تلخه رود تامین شده است. این سد در سال 1384 آبگیري شده و 5 سال بعد بدلیل فرار آب ناشی از انحلال لایه هاي گچی و نمكی در مخزن آن تخلیه شده است. انحلال این سازندها و فرار آب سد سبب بروز عوارض زیست – محیطی متعددي در منطقه شده است. از بین رفتن جانداران آب شیرین، شوري چشمه هاي پایین دست و تغییر شكل ظاهري زمین در محدوده ساختگاه، از عمده عوارضمستقیم ناشی از انحلال سازندهاي تبخیري و به تبع آن فرار آب از مخزن محسوب می شود. احداث كانال به طول 26 كیلومتر در زمینهاي زراعی و بلااستفاده ماندن آن پساز فرار آب از سد، از دیگر عوارض زیست – محیطی در منطقه می باشد كه سبب بروز تبعات اجتماعی در منطقه شده است. با توجه به این مشكلات و با در نظر گرفتن گسترش سازندهاي تبخیري در بخشهاي وسیعی از كشور ایران، توجه به شناسایی این سازندها با انجام مطالعاتزمین شناسی مهندسی دقیق، می تواند كمكموثري در اجراي موفق پروژه هاي آبی در این گونه مناطق شود.