اثر تخليه مخازن هيدروكربوري بر تغييرشكل الاستيك و غير الاستيك آن ها

فشار منفذی در مخزن بخشی از تنش زمین را تحمل كرده و فضای بین منافذ را باز نگه میدارد. بنابراین فشار منفذی یكی از عوامل موثر بر مقاومت فشاری سنگ می باشد. هنگامی كه تخلیه از مخزن صورت می گیرد فشار منفذی را كاهش یافته و به دنبال آن تنش موثر افزایش مییابد. تغییر تنش موثر میتواند باعث ایجاد تغییرشكلهایی به صورت الاستیك و غیر الاستیك در مجموعه مخزن پوشسنگ شود. یكی از این تغییرشكلها فعال شدن گسلهای فعال موجود در منطقه میباشد. بسته به نوع رژیم گسلش موجود نرمال، امتداد لغز و معكوس در صورتی كه مقدار مسیر تنش در طول تولید از مقدار بحرانی متناظر با آن بیشتر شود گسلهای بحرانی موجود در منطقه شروع به لغزش مینمایند. تغییرشكل دیگری كه در اثر تولید از مخزن در نتیجه كاهش فشار منفذی و افزایش تنش موثر صورت میگیرد تراكم میباشرد كره شرامل ترراكم عادی و غیر عادی است. تراكم عادی زمانی اتفاق میافتد كه سنگ به صورت اسستیو رفتار كند كه در این حالرت افرزایش تنش موثر سبب كوچو شدن منافذ میشود. در تراكم غیر عادی افزایش تنش موثر نسبت به حالت عادی میتواند تاحردی افزایش یابد كه تخلخل و تراوایی مخزن به شدت كاهش یابد در این حالت سنگ رفتار غیر اسستیو از خود نشان داده كره با جابه جایی و برش دانه ها همراه است این پدیده را فروریزش منافذ مینامند. در این مقاله ضمن بررسی تغییر ترنش مروثر در نتیجه تولید دسیل رخداد هریو از تغیرشكلهای ذكرشده و روشهای جلوگیری از وقوع این رخدادها بررسی میشود.

Pore pressure which exists in the reservoir bear part of the earth stress and keeps the pores open. So the pore pressure is one of the factors affecting the compressive strength of rock. When the pore pressure is being reduced by production process, so that effective stress increase. Changing in effective stress can cause elastic and inelastic deformations. Faulting is one of this deformations. Depend on type of faulting systems(strikeslip,normal and reverse), when stress path is being passed its critical,therefore faulting occur. Compaction is another deformations that include normal compaction and abnormal compaction. Normal compaction is being occurred when rock deformation is elastic in this case increase in effective stress cause closure of pores. In abnormal compaction increase in effective stress can continues considerably to porosity and permeability reduse gradually during the production period in this case rock deformation is inelastic with shear enhance compaction, the phenomenon is known as pore collapse. In this article, we study the effective stress changes as a result of the production and reasons of occurrence of each deformation mentioned. Then ways to prevent the occurrence of these events is checked