الگوي باغ ايراني و تأثير آن در منظرسازي معاصر (بررسي دو نمونه موردي - پارك نياوران تهران و بوستان مهندسي مختاري)

نشانه هایی از آنچه پدیدآورنده عرفان ایرانی است در باغ ایرانی نیز بسیار می توان یافت. شهرهای ایرانی، درگذشته، بدون حضور طبیعت و باغات معنایی نداشت، اما امروزه در شهرهای معاصر این نگاه به طبیعت مورد غفلت واقع شده است و شهرها بدون هیچ رویكردی به طبیعت قابل رشد هستند. لذا انسان روزبه روز از طبیعت جدا می شود. از این جهت، این پرسش ایجاد می شود كه در بوستان های امروزی كه جایگزین طبیعت در شهرهای امروزی شده اند، حسن آسایش و آرامش وجود دارد؟ مقاله حاضر سعي دارد با پاسخگویی به این سؤالات، نوع رابطه میان باغ سازی ایرانی و منظر بسازی معاصر را مشخص كند. این مقاله درصدد یافتن هویت گم گشته در باغ ایرانی و راهكارهایی برای باز زنده بسازی آن است. برای اینكه نتایج تجزیه وتحلیل گردند دو نمونه موردی، بررسی شده اند. این مقاله نشان می دهد كه بین هنر باغ دسازی ایرانی و عرفان ایرانی رابطه نزدیكی وجود دارد و مفاهیمی چون محصوریت، گستردگی، هندسه، فضا و ... كه از ارتباط بین عناصر باغ ایرانی به وجود آمده اند، دارای كیفیتهای مادی و معنایی هستند كه باغ ایرانی را واجد حس مكان می كنند. این مقاله، در ابتدا با بررسی هنر و فلسفه آن و مفهوم زیبایی، به تعریف و چه نقاط ضعفی در منظرسازی معاصر وجود دارد كه نتوانسته با هویت و فرهنگ ایرانی عجین شود. نتیجه این كه توجه به هویت ایران، به معنی تقلید كوركورانه و تكرار عناصر باغ های سنتی نیست، بلكه بهتر است طراحی منظر از سویی متناسب با مفاهیم سودمند و هویت بخشی باغ ایرانی باشند و از سویی فرم های بدیع و فاقد تكرار و تقلید خلق شوند. بنابراین استفاده از این پتانسیل باغ ایرانی در منظره سازی معاصر ضروری به نظر میرسد، هدف جستجوی كیفیت بی نام باغ ایرانی و انتقال مفاهیم آن به منظره سازی معاصر است