اثر مالچ كاه وكلش در كاهش اثر نامطلوب شخم موازي شيب بر ضريب رواناب

بررسیها نشان داده اند كه تغییر كاربری اراضی مرتعی به دیمزارها كه عموما در اراضی شیبدار صورت گرفته است، موجب هدررفت آب، فرسایش و كاهش حاصلخیزی خاك گردیده است. بخصوص شخم اراضی شیبدار در جهت شیب در مناطق دیم سبب تشدید فرسایش خاك از طریق تبدیل آب بارندگی به رواناب سطحی شده است. در اینگونه اراضی می توان با مدیریت صحیح و بكارگیری اصول و روشهای بهزراعی از میزان اثر نامطلوب آن كاست. از سویی دیگر، با توجه به شرایط بارش خاص حاكم بر مناطق نیمه خشك كشور بسیاری از بارندگیها دارای شدتهای بیشتری است كه بخصوص در اراضی كه شخم در جهت شیب اعمال می شود منجر به رواناب می گردد كه نتیجه آن ذخیره 22 متر كه در /1*1/ كم رطوبت در خاك است. در این بررسی اثر تیمار شخم در جهت شیب در كرتهایی به اندازه 22/1*1/8 متر كه در سه كلاس شیب 0-12،12-20، 20-40 درصد استقرار یافته اند در سه تكرار با كاربرد یا عدم كاربرد مالچ كاه كلش در قالب طرح بلوكهای كامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. در تعداد نصف این كرتها بعد از انجام شخم موازی شیب و كشت گندم، كاه و كلش به مقدار 5تن در هكتار بصورت مالچ سطحی پاشیده شد. در تمامی كرتها بعد از هر یك از شش بارندگی موثر اقدام به اندازه گیری مقدار رواناب در ظروف جمع آوری رواناب كه در انتهای كرتها تعبیه شده بود گردید. نتایج نشان داد كه ضریب رواناب در كرتهای شخم در جهت شیب به ترتیب برای كلاسهای شیب -12،12-20، 20-40 برابر با 8/28،10/11،11/10 درصد بود.در حالیكه این مقادیر برای تیمار كاربرد مالچ كاه و كلش برای سه كلاس شیب به ترتیب برابر 0/37،0/52،4/20 درصد محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزار SAS نشان داد كه اختلاف بین كاربرد یا عدم كاربرد مالچ كاه و كلش بر مقدار ضریب رواناب در سطح یك درصد معنی دار بود. این نتایج نشان می دهند كه بكار بردن مالچ كاه و كلش می تواند تا حد بسیار بالایی موجب افزایش نفوذ و جذب آب و كاهش رواناب گشته و تا حد بالایی اثر نامطلوب شخم موازی را در مقادیر مختلف شیب خنثی كند.