طبقه بندي مورفوكليماتيك فرسايش خندقي در استان كردستان

انجام تحقیقات كاربردی برای كنترل و تثبیت خندقها نیاز به اطلاعات پایه درباره ویژگیهای مورفولوژیك خندق هادر اقلیم های مختلف دارد. با هدف شناسایی و طبقه بندی مورفو كلیماتیك خندق ها، اقلیم های عمده به روش دومارتن گسترده تعیین و با مشاهدات صحرایی وتفسیرعكسهای هوائی، موقعیت جغرافیایی خندق های هر منطقه درهراقلیم انتخاب گردید. سپس موقعیت مكانی، شكل پلان عمومی خندق، پروفیل طولی و عرضی و شكل مقطع خندق های معرف اندازه گیری و نقشه برداری شد. از مقاطع سر خندق وفاصله 25 و 50 و 75 در صد طول خندق نمونه خاك برداشت و آزمایش و آنالیز گردید. در نهایت پراكنش جغرافیایی خندقهای استان كردستان با استفاده از سامانه GIS بر روی نقشه 1:250000 مشخص و اولویتهای تحقیقاتی پیشنهاد شد. براساس نقشه پراكنش خندقها در مقیاس 1:250000 حدود 10 درصد از سطح حوزه های آبخیزاستان كردستان معادل 282000 هكتاردارای فرسایش خندقی می باشد. خندقهای معرف با مساحت بالای 500 هكتار درروستاهای: كلوچه بیجار- نیاز و شیدا دهگلان (منطقه 1 وروستاهای تازه آباد شترمل كامیاران (منطقه 2) از اهمیت ویژه ای برخوردارند كه در اقالیم نیمه خشك فرا سرد ونیمه مرطوب فرا سرد و اغلب بر روی اراضی زراعی و مناطق كم شیب و سازندهای زمین شناسی سنندج سیرجان و زاگرس واقع شده اند. فرسایش خندقی بر اراضی كشاورزی، جاده های بین شهری و روستایی و پلها خسارت زیادی وارد نموده اند. باتوجه به پارامتر سطح و غیره خندقها در طبقه متوسط قرار گرفته اند. بافت خاك خندقهای معرف اغلب لومی و بندرت كلی لوم و سندی لوم هستند.براساس جدول تجزیه واریانس و آزمون داده ها نشان داد كه اختلاف میانگین داده ها در تمام پارمترهای مورد بررسی در خندقهای معرف هردومنطقه غیر از درصد مواد آلی در سطح 95 درصد معنی دار می باشد. تجزیه كلاستر نشان داد بین پارامترهای مورد ارزیابی خندق های هر اقلیم با اطمینان 98 درصد رابطه كاملا معنی دار می باشد و می توان اظهار داشت كه اقلیم و خاك هر منطقه در ایجاد و توسعه فرسایش خندقی نقش زیادی دارند.

.In this research, main climates have been identified using developed domartan method,and loeation of two gullies in eaeh climate have been determined by field observations , image and aerial photo interpretation. Then evolution stage, general plan and width and lenghth profiles and intersection forms have been investigated. Finally geographic distribution of gullies in Kurdistan provinee has been specified by GIS and research piorities offered. Based on gullies distribution map, Kurdistan province, with area equal to 288203- square kilometer, often has gully erosion. Specific gullies, with over than 500 ha. Area, include: kulucheh-Nias-SHida-SHotermel-Colan-Shikh-salam-Armardh-Sahb has special importance. These gullies have been located on arabe/lands in sanandagsirjan zone with climates like semi humid, cold humid and semiarid. Agrieultural lands, civil and rural roads and bridges have damaged by gully erosion.