مقايسه سامانه هاي مسطح ، هلالي و لوزي شكل در جمع آوري روانابهاي سطحي بمنظور افزايش رطوبت خاك در استان هرمزگان

كمبود رطوبت ذخیره شده طبیعی در خاك، یكی از مهمترین مشكلات حوزه های آبخیز، در مناطق دارای اقلیم خشك و نیمه خشك مانند استان هرمزگان می باشد. در اكثر حوزه های آبخیز، در اثر بهره برداریهای غیر اصولی و عدم اعمال مدیریتهای لازم، تولید منابع طبیعی تجدید شونده، در وضعیت بحرانی قرار دارد. در راستای بهره برداری بهینه از نزولات آسمانی، استفاده از انواع سامانه های سطوح آبگیر هلالی، لوزی شكل و مستطیلی راه كار مناسبی برای بهینه سازی و مهار ریزشهای جوی در منطقه می باشد. در این تحقیق نوع سامانه،تیمارهای اصلی و جمع آوری سنگریزه و كوبیدن سطح خاك، مالچ پاشی سطح سامانه و شاهد به عنوان تیمارهای فرعی در سه تكرار مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی تداوم ماندگاری رطوبت در خاك ، بر اساس نوع تیمارهای اصلی و فرعی، با استفاده از طرح كاملا” تصادفی در قالب كرتهای خرد شده انجام پذیرفت. با مقایسه میزان رطوبت ذخیره شده در پایین دست سامانه ها، بر اساس میزان رواناب جمع آوری شده از سطح آنها، قدرت ذخیره سازی سیستمهای ذخیره نزولات بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد كه سامانه های لوزی شكل با تیمار مالچ پاشی شده به دلیل تمركز بیشتر رواناب نتایج بهتری در جمع آوری و نیز ذخیره سازی رطوبت در اعماق مختلف خاك دارد.

Shortage of soil moisture is one of the most important problems in watershed of arid and semi-arid regions such as Hormozgan province. Production of renewable natural resources are in critical condition, because of the most watershed is not managed logically. There are different shapes of rainwater catchments systems such as level ground, semi-circular and diamond that are suitable for precipitation storage, three different shapes were compared in this research. In current investigation the treatments are as follows: main treatments are: type of rainwater catchments systems and sub treatments are: compaction, oil mulch and control. Main treatments and sub treatments compared together in three replication. Water-holding capacity of soil was investigated in each treatments using of split plot method. For determination of their efficiency in capture of runoff, soil moisture was measured in depth of 0-50 cm of soil after precipitation. According to result of this research, diamond rainwater catchments systems with mulch can be storage moisture more than other type catchments because in this type of catchment’s more moisture is storage in different depth of soil significantly.