بررسي و مديريت خطر سيل زايي رودخانه زيارت (گرگان)

نیاز انسان به آب باعث شده است تا اكثر تمدن های بشری در كنار رودخانه ها شكل گیرند . توسعه شهرنشینی و اجرای طرح های عمرانی در حریم و بستر رودخانه ، سبب برهم خوردن رژیم متعادل و پایدار رودخانه و وارد شدن خسارات جبران ناپذیری گرد یده است .یكی از مهم ترین این خطرات , طغیان رودخانه ها و جاری شدن سیل می باشد . بنابراین شناخت رفتار رودخانه و انجام فعالیت های سازگار با طبیعت رودخانه و اعمال اقدامات مدیریتی مناسب جهت كاهش خسارات جانی و مالی سیلاب و اثرات نامطلوب ناشی از آن، از مهم ترین دغد غه ها ی مهندسین درگیر در این رشته بوده است . بدون شناخت خصوصیات فیزیكی، هیدرولوژیكی و هیدرولیكی پدیده ی سیل، مهار آن غیرممكن است . اقدامات مدیریتی كه به این منظور انجام می شود را می توان در دو بخش اقدامات سازه ای و غیر سازه ای و یا تلفیقی از این دو تقسیم بندی كرد .در نهایت برای ارائه مناسب ترین و كامل ترین راه حل باید به هر دو روش سازه ای و غیرسازه ای توجه داشت. در تحقیق حاضر به منظور كاهش خسارات سیل در رودخانه زیارت گرگان به تحلیل وضعیت جریان و تعیین خطر سیل زایی در آن با استفاده از نرم افزار Hec-Ras به كمك 40 مقطع از رودخانه پرداخته شده است.پس از تحلیل جریان مشاهده گردید كه تا دبی های كمتر از 25 مترمكعب بر ثانیه تاثیر پل های احداث شده بر روی این رودخانه ناچیر و برای دبی های بزرگتر , تاثیر پل ها بر روی جریان برگشت آب محسوس می باشد.

Urban development and performance of development plans on and around the rivers have disrupted sustainable and balanced regime of rivers and have caused irreparable damages to them. One of the most important natural disaster is overflowing of rivers and flood event. Therefore, study of river behavior, performance of environment friendly activities, exertion of managerial measures suitable for reducing life and property losses and its resulting undesirable effects, are the most significant anxiety of engineers involved in this field. Without knowing the physical, hydrological, and hydraulic characteristics of the phenomenon of flood, its containment and control will be impossible. The managerial procedures for this purpose are divided in two sections: structural section and non-structural section or combination of both. Eventually, for achieving the most suitable and complete solution, both methods must be taken into consideration.The present investigation has been conducted for the purpose of reducing flooding damage on Ziarat River in Gorgan city. Besides, water current situation and determination of flooding hazard by Hec-Ras software for 40 cross sections have been analyzed. After the analysis of flow, it was obtained that some bridges will increase flooding area when the flood discharge is greater than 25m3/s.