بررسي و مطالعه كاروانسراهاي ايران

پدیده مدرنیزاسیون در كشور تغییر و تحولات زیادی را در پی داشته است، كه یكی از مهمترین این تغییرات از بین رفتن ارزشهای معماری- شهرسازی شهرهاست. از بین بردن و فراموشی معماری و شهرسازی گذشته موجب فرسودگی بافت تاریخی، متروك شدن بناهای تاریخی و به پیرو آن مشكلات و دشواریهای گوناگون گردیده است. در این نوشتار سعی شده است تا معرفی مختصری در مورد كاروانسراهای ایران صورت پذیرد. به همین منظور در ابتدا انواع ساختمان های وابسته به راه با اسامی گوناگون بررسی گردید، سپس كاروانسراها از منظر تاریخی، نحوه قرارگیری و اقلیمی مورد مطالعه قرار گرفته اند و در این میان اطلاعاتی نظیر شكل، ساختار و ویژگیهای آن ها به مخاطب ارائه شده است. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی همراه با مشاهدات میدانی و كتابخانهای بهره گرفته شده است. با توجه به یافته های تحقیق می توان چنین بیان نمود كه كاروانسراهای ایران علاوه بر ارزش های معماری، از منظر اجتماعی نیز حائز اهمیت هستند. بناهای تاریخی و از جمله كاروانسراها، از جمله معتبرترین و معتمدترین تاریخ نگاران زمانهی خویش بوده و نیز راوی زندگی پیشینیان و حكایت گر شیوهی زندگی مردمان عصر خویش هستند. مطالعه و پژوهش و در پی آن، تشویق عموم مردم به صیانت از معماری گذشته، همسو با توسعه های زمانه می تواند گامی موثر در جهت تبدیل شدن دوباره اینگونه بناها به عرصه تحرك های اجتماعی باشد و مردمان امروز نیز می بایست این امانت را پاسداری كنند، زیرا تاریخ و آثار به جای مانده است كه ماهیت یك ملت را شكل میدهد و به آن هویت می بخشد.