بررسي جايگاه آب در كشاورزي ايران و قيمت گذاري آن

با توجه به خشكسالیهای چند سال اخیر می توان گفت كه هم اكنون آب بعنوان مهم ترین نهاده كشاورزی مطرح است. مسئله اصلی در مدیریت آب در كشور و منطقه، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می باشد . در برقراری این تعادل مانند هر كالا یا نهاد های، قیمت نقش تعیین كنندهای بر عهده دارد و اگر قیمت صحیح تعیین گردد بسیاری از مسائل موجود در مدیریت آب برطرف می گردد. در این تحقیق ابتدا وضعیت آب در بخش كشاورزی ایران و جایگاه آب در قوانین كشور بررسی شده است. سپس به روشهای قیمت گذاری آب و شیوه قیمت گذاری آب در بخش كشاورزی ایران پرداخته شده است. نتایج نشان داد كه علیرغم موضوع كم آبی در ایران، كارایی مصرف آب پایین بوده و همچنین مجموعه قوانین كشور حركت به سمت توسعه پایدار را تأكید كرده اند. لكن فقدان آئین نامه های اجرائی مناسب و هماهنگ برای تمام دستگاههای اجرایی ذیربط، ضعف در پایگاه اطلاعاتی آب و توجه ناكافی در ارزیابی ارزش و هزینه آب، عملیاتی نمودن توصیه ها را با كندی مواجه نموده است. چنانچه در حال حاضر ملاك تعیین آب بها در كانالهای سنتی یك درصد محصول برداشت شده، در شبكه های مدون ٣ درصد و در شبكه های تلفیقی (مدرن و سنتی ) دو درصد محصول است . همچنین ازچاه های آب، مبالغی تحت عنوان حق النظاره چاه براساس نوع محصول دریافت می شود. قیمت گذاری فعلی آب كشاورزی براساس حجم آب مصرفی نیست؛ لذا باید ترتیبی اتخاذ گردد تا در مصارف كشاورزی نیز قیمت آب براساس حجم و ارزش آن برآورد گردد تا موجب افزایش راندمان آبیاری و مدیریت مصرف آب گردد.